تنظيم‌كننده‌هاي رشد گياهي در گذشته، حال و آينده

Plant Growth Regulators Past, Present and Future

تنظيم‌كننده‌هاي رشد گياهي به موادي اطلاق مي‌شود كه در مقادير بسيار كم تأثيرات بسيار بزرگي بر رشد و نمو گياهان مي‌گذارند. اين تركيبات مي‌توانند طبيعي يا مصنوعي باشند كه فرم طبيعي آن را هورمون‌هاي گياهي مي‌نامند. بعضي از اين تركيبات ده‌ها سال است كه شناخته شده و نوع و ميزان واكنش گياهان به آنها نيز مشخص مي‌باشد، درحالي كه بسياري از آن‌ها تنها در سال‌هاي اخير شناسايي شده‌اند. برخي از تنظيم كننده‌هاي رشد بخاطر تأثيرات مستقيمي كه بر رشد، نمو و حتي كيفيت محصولات زراعي و باغي دارند در بعضي از كشورها كاربردهاي تجاري بسياري يافته و سالانه بر تعداد مصرف‌كنندگان آنها افزوده مي‌شود، با اين‌حال بسياري از آنها همچنان مراحل تحقيقاتي خود را سپري مي‌كنند. آمارهاي موجود نشان مي‌دهد كه مصرف جهاني تنظيم‌كننده‌هاي رشد طي دوره 10 ساله (2012-2003) از 16691 تن به 42700 تن ماده خالص، يعني بيش از 5/2 برابر افزايش يافته است، و پيش‌بيني مي‌شود كه مصرف آنها تا سال 2020 سالانه 56/3 درصد روند افزايشيداشته باشد. ارزش بازار اين تركيبات در سال 2013 حدود 56/3 ميليارد دلار اعلام شده است و پيش‌بيني مي‌شود ارزش اين بازار تا سال 2020 به حدود شش ميليارد دلار برسد. طي سال‌هاي اخير بر ميزان مصرف اين تركيبات در ايران نيز افزوده شده ولي تاكنون اطلاعات مدوني در اين خصوص ارايه نشده است. در مقاله زير سعي شده است كه به وضعيت توليد و مصرف اين تركيبات و مشكلات قانوني موجود در ايران و جهان پرداخته شود.

Plant growth regulators (PGPRs), refers to substances which in very small quantities could have huge impacts on plant growth and developments. These compounds might be natural or synthetic, and natural forms are called plant hormone. Some of these compounds have been known for decades and their structure, amount and plant responses also have been identified already, while many of them have been identified only in the recent years. Some PGPRs, due to direct impact on the growth, development and even the quality of crops, have many commercial applications and annually adding to number of consumers in some countries. However, many of them are still under the research process. The existing statistics indicates that global consumption of PGPRs during 2003 to 2013 increased from 16691 tons to 42700 tons, showing about 2.5 times more utilization. It is predicted that by 2020, annual consumption will be rising to 3.65 percent yearly. The market value of these compounds in 2013 was about 3.56 billion US dollars and is expected to be worth about 6 billion by 2020. In recent years, the consumption of these substances has increased in Iran, but till now precise recorded information not yet been available. In the following article, we have tried to address about production and consumption of these compounds and legal issues in Iran and the world.