درود بر پدر، پسر، روح‌القدس: رهيافتي متن‌شناختي به انگاره روح‌القدس در تثليث مانوي

در اين مقاله، تثليث پدر، پسر، روح‌القدس كه يكي از انگاره‌هاي بنيادينِ بسيار مهم در يزدان‌شناسي مانوي است، معرفي شده است. در متون مانويِ تورفان كه تثليث در آنها بازتاب پيدا كرده، گهگاه روح‌القدس با «روح زنده»، كه يكي ديگر از تجليات برجسته پدرِ بزرگي (خداوند متعال مانوي) است، اشتباه گرفته مي‌شود. مقاله حاضر مي‌كوشد از طريق بررسي متن‌شناختي اين دو را از هم بازشناساند و در شرايطي كه متن ابهام‌آميز است روشن كند كه روي سخن با روح زنده است يا با روح‌القدس. معناي ثانويه واژه «باد» در متون مانوي در اين مقاله بررسي شده است.

In this article, the Manichaean trinity, one of the most important fundamental concepts in the Manichaean theology, is introduced. In the Turfan Manichaean texts, which in the trinity are mentioned, the Holy Ghost was to be confused sometimes with the Living Spirit, who is another prominent emanation of the Father of Greatness. In a textological study, the article tries to identify both the divinities and, while the text is ambiguous, to shed light on this question: who is addressed: the Living Spirit or the Holy Ghost? Here, the second meaning of Middle Persian/Parthian wʾd and Sogdian wʾt “wind” in the Manichaean texts is studied.