كليدواژه :
اسطوره‌هاي ميان‌رودان , اِنكي (اِآ) , دوگانگي رفتاري , نظم كيهاني , اساطير بين‌النهرين
چكيده فارسي :
«اِنكي»، لفظي سومري و «اِآ»، عنواني آكّدي- بابلي براي ربّ‌النوع آب‌هاي تازه در فرهنگ بين‌النهرين باستان است. با توجه به اثربخشي و كاركِردهاي آب در معيشت مردم باستان و نيز با اهتمام به نمادپردازي‌هاي آب در اساطير، ايزد اِنكي (اِآ) در اساطير بين‌النهرين اهميت ويژه و خويش‌كاري‌هاي متنوعي دارد كه همه آنها با نظم كيهاني هم‌سويي دارند. ظاهراً غالب ايزدان بين‌النهرين باستان را مي‌توان ايزدان نظم يا كارگزاران نظم طبيعي قلمداد كرد. در مقايسه با ايزدان ديگر، نقش اِنكي در استقرار و ابقاي نظم طبيعي پررنگ‌تر است. اِنكي، به‌منظور برقراري يا صيانت از نظم طبيعي، تصويري دوگانه از خود نمايش مي‌دهد و گاهي لَه و گاهي عليه انسان رفتار مي‌كند. همچنين مي‌توان حضور فراگير اِنكي در اساطير را با توجه به اهميت آب در تمام شئون حيات انسان تبيين كرد. تك‌گويي‌هاي اِنكي و آشكارسازي احكام و رموز خدايان براي انسان را مي‌توان از صور اوليه وحي تلقي كرد. مقاله مي‌كوشد با روش توصيفي-تحليلي، فلسفه تضاد رفتاري و سيماي دوگانه اِنكي را در اساطير بين‌النهرين تبيين كند.
چكيده لاتين :
Enki, later known as Ea in Babylonian-Akkadian mythology, is a Sumerian word for the god of fresh waters in Mesopotamian mythology. Given the effective and functional role of water in the livelihood of ancient people and its symbolization in mythology, Enki seems to have had particular importance and presence in Mesopotamian mythology. He is characterized with various functions as vivification, fertility, purgation, cure, sorcery, wisdom and intelligence. They are all particularly in line with the cosmic order. Apparently, the gods of ancient Mesopotamia can often be considered as "the gods of order" or at least "the gods affected by natural order". Compared to other gods, Enki plays an outstanding role in establishment and retention of this natural order of things, for which he exhibits a dual image and acts for and against the man. Moreover, Enki's immanence in various myths is justified by the significance of water in all aspects of human life such as agriculture. Enki's monologues and his disclosure of gods' commands and secrets to man can be considered as the early forms of Revelation. Using a descriptive-analytical approach, the present study attempts to explain the philosophy of Enki's behavioral contradiction and his dual image in Mesopotamian mythology.
