برگ‌هايي از ادبيات فارسي‌‌هود در كتاب‌خانه مسجد اعظم قم

فارسي‌هود شاخه‌اي از ادبيات فارسي به شمار مي‌رود و سابقه آن به حضور يهوديان پس از اسارت بابلي در ايران برمي‌گردد. يهوديان ساكن در ايران، علاوه بر آرامي و عبري، به فارسي نيز سخن مي‌گفتند و برخي از نويسندگان آنها متوني را به زبان فارسي با الفباي عبري و گاهي برعكس (به زبان عبري با الفباي فارسي) مي‌نوشتند كه امروزه زبان‌شناسان اين متون را «فارسي‌هود» مي‌نامند. در اين مقاله، نسخه خطي كتاب دانيال را كه نمونه‌اي از اين ادبيات است و در كتاب‌خانه مسجد اعظم قم نگه‌داري مي‌شود بررسي مي‌كنيم. اين نسخه به زبان عبري و الفباي فارسي است و نويسنده ناشناس آن ترجمه فارسي را نيز به صورت زيرنويس و تحت‌اللفظي نگاشته است. در مقايسه با ديگر ترجمه‌هاي موجود از كتاب دانيال مشخص شد كه اين ترجمه مستقل است.

Judeo-Persian literature is considered as a branch of the history of the Jews after the Babylonian captivity. Jews in Iran spoke in Persian Along with Aramaic and Hebrew; meanwhile some Jewish writers have made some works in Persian by Hebrew alphabet, and sometimes vice versa, and today they are well-known as Judeo-Persian literature. In the late, this kind of literature has attracted the attention of Western scholars, especially linguists. This paper reviews the literature that a sample is kept in the library of the Azam Mosque in Qom: the manuscript of the book of Daniel. This version belongs to the second type, i.e. in the Hebrew language with Persian alphabet. The anonymous author also subtitled and translated it literally in Persian. Compared with other existing translations of the Book of Daniel, it shows that it is an independent translation. In this article, after a brief introduction to unique manuscripts in the Library and the character of Prophet Daniel, this kind of literature in the book has been analyzed.