سرمايه اجتماعي و پايداري نواحي روستايي در شهرستان كاشمر

يكي از چالش­هاي امروز توسعه روستايي، عدم توجه به سرمايه ­هاي روستايياني است كه به صورت هزاران خرده‌فرهنگ در پهنه ­ي جغرافيايي كشور ايران گسترده شده­اند. شناخت اين سرمايه قطعاً روند برنامه­ ريزي توسعه روستايي را براي متخصصان مربوطه تسهيل و مشاركت روستاييان در اجراي بهتر برنامه به همراه دارد. امروزه اهميت سرمايه اجتماعي به منظور رسيدن به توسعه روستايي، موضوع رو به رشد بسياري از مطالعات در ساليان اخير است. شرط لازم براي پيشرفت هر جامعه ­اي به خصوص جامعه روستايي، گسترش انسجام اجتماعي و بسط مشاركت اجتماعي است كه يكي از پارامتر­هاي مهم در پايداري سكونتگاه‌هاي روستايي محسوب مي­شود. در اين مطالعه، به بررسي پايداري سكونتگاه­هاي روستايي با تأكيد بر مؤلفه‌هاي سرمايه اجتماعي در دهستان­هاي شهرستان كاشمر پرداخته شده است. براي تجزيه و تحليل اطلاعات به دست آمده از مطالعات ميداني، از مدل موريس دويس استفاده شده است. نتايج نشان داد در بين دهستان­هاي مورد مطالعه، دهستان بالا ولايت و پايين ولايت با ضريب­هاي به دست آمده 0/84 ، 0/83، از وضعيت مطلوب پايداري برخوردار است. همچنين دهستان­هاي بررود و بركوه و نكاب با ضريب به دست آمده 0/28، 0/24، /014، از وضعيت نامطلوبي پايداري برخوردار است. همچنين در جامعه مورد مطالعه، بين متغير­هاي سرمايه اجتماعي و پايداري سكونتگاه­هاي روستايي ارتباط معناداري مشاهده شده است. از اين رو مي­توان گفت سرمايه اجتماعي مي­تواند زمينه حضور فعال افراد و گروه­ها را براي رسيدن به توسعه و هدف آن گروه و جامعه فراهم نمايد. سرمايه اجتماعي پتانسيل­هاي موجود در جوامع را افزايش مي­دهد و نهايتاً عملكرد اقتصادي و اجتماعي و زيست‌محيطي روستا­ها را بهبود مي­بخشد. رويكرد سرمايه اجتماعي مي­تواند در تدوين راهبرد­هاي جديد توسعه به خصوص توسعه پايدار در بخش روستايي مؤثر باشد.