مطالعه شدت استناد به پروانه‌هاي ثبت اختراع در مقالات مجلات شيمي ايران

A STUDY OF THE PATENT CITATION INTENSITY IN IRANIAN CHEMISTRY JOURNAL PAPERS

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسي ميزان استناد مقالات حوزه شيمي ايران به پروانه‌هاي ثبت اختراع در فاصله سال‌هاي 1390-1381 براي نشريات فارسي و 2011- 2002 براي نشريات انگليسي زباناست. روش‌شناسي: پژوهش حاضر از نوع توصيفي– پيمايشي است كه با رويكرد علم سنجي، از طريق تحليل استنادي و با مطالعه روابط استنادي معكوس انجام شده است. جامعه پژوهش را كليه مقالات تمام متن علمي- پژوهشي حوزه شيمي ايران نمايه شده در بانك اطلاعات نشريات كشور و پايگاه اطلاعات علمي جهاد دانشگاهي، تشكيل مي‌دهد. يافته ها: يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه رشد مقالات ايراني حوزه شيمي و همچنين فهرست ارجاعات مقالات اين حوزه، در طول دوره مورد بررسي از رابطه نمايي مثبت تبعيت كرده است. نتيجه گيري: رشد نامحسوس استناد به پروانه‌هاي ثبت اختراع در مقالات حوزه شيمي كشور، نشانه‌اي از وجود پيوند ضعيف بين علم و فناوري در اين حوزه است كه ممكن است به دلايل مختلف از جمله عدم توجه به كاربردي نمودن نتايج پژوهش‌هاي علمي شكل گرفته باشد. مطالعه وضعيت موجود به منظور ارائه راهكارهاي مناسب براي تقويت تعامل بين جوامع علمي و صنعتي مي‌تواند به توسعه قلمرو علم و فناوري كمك كند و در سياستگذاري‌هاي مربوطه مفيد واقع گردد.

Background: The evaluation of the links between science and technology has become a critical issue for policy makers in these fields. Several methods are in use for the evaluation of the linkage between science and technology, using citation metrics. Purpose: This study aims to explore the patent citations intensity in journal papers within the field of chemistry in Iran, from 1381- 1390 (2002-2011). Metholdology: This study is a descriptive survey which has been conducted using the Reverse Citation Relations approach. The study covers all Iranian journal papers in the field of chemistry indexed in Magiran & SID databases between 1381 to 1390 (2002- 2011), which constitutes approximately 3268 titles. Analysis of research data by chisquare tests and draw scatter plots using S.P.S software and Excel has been carried out. Findings: Results reveal that although the list of references in the articles relating to this field has grown, the citation of patents throughout the years of the study period has practically remained the same. According to the findings, the ratio of citations to patents was higher in the field of chemical engineering than in the field of chemistry. From the findings it is also apparent that, in 80% of cases, the papers' authors cited US patents much more than other patents. Conclusion: The insignificant rate of growth in the number of citations to patents in Iranian chemistry papers is an evidence of a weak linkage between science and technology in this field. The study of current status, will definitely help the improvement of the linkage between these two sectors.