شناسايي سامانه‌هاي كم فشار جنوبي

Identification of Southern Low Pressure Systems

سامانه جنوبي يكي از سامانه هاي بارشي است كه در آن كم فشار بسته اي از ناوه فشاري وارون درياي سرخ جدا مي شود و در حين حركت شرق سوي خود از مناطق جنوبي ايران عبور مي­كند و سبب ريزش بارش­هاي متوسط و سنگين در اين مناطق مي­شود. در اين مقاله با نگاهي كوتاه به مباني نظري، يك الگوريتم مناسب براي شناسائي سامانه­ هاي ياد شده در دوره آماري 2015-1986، طراحي شد كه اجراي آن منجر به شناسائي 158 سامانه جنوبي در اين دوره آماري گرديد. نتايج نشان داد كه الگوريتم طراحي شده به دليل در نظر گرفتن ساختار ديناميكي اين سامانه ­ها، در شناسائي سامانه ­هاي جنوبي از توانائي بالائي برخوردار است. همچنين ديده شد كه در سال 1994 ، دوازده مورد سامانه جنوبي از منطقه مطالعاتي عبور كرده است ولي در سال­هاي 1987، 1990، 1991، 2000، 2004، 2009 و 2010 اين تعداد سه مورد بوده است. بعلاوه ماه ­هاي آوريل با فراواني 4 /18 درصد بيشترين تعداد رخداد و اكتبر با 8 /3 درصد كمترين فراواني رخداد سامانه جنوبي را به خود اختصاص مي­دهد. بررسي­ همديدي و ديناميكي دو حالت موردي نشان داد كه نحوه شكل گيري و ساختار سامانه­ هاي جنوبي مشابه سامانه ­هاي عرض­هاي مياني است و كژفشاري شديد، فرارفت دمايي زياد، هسته سرد و حركت چرخندي در راستاي قائم از مهمترين ويژگي­هاي اين سامانه مي باشد.

In this study, using the theoretical basis, an algorithm was designed to identify southern system for the period of 1986-2015 which led to identification of 158 southern low pressure systems. Then two of them were selected for synoptic and dynamic analysis. According to the results, the designed algorithm has ability to identify southern systems. The results showed that formation and structure of southern low pressure systems were very similar to mid-latitude weather systems and differed from thermal low pressure systems. Strong baroclinicity, strong temperature advection in low levels, cold pool in mid-levels and cyclonic circulation in air columns are the most important characteristics of southern low pressure systems that are basically different from thermal low pressure systems