چالش هاي نحوي قرائت حمزه و خاستگاه تاريخي آن

حمزة بن حبيب زيات قاري سرشناس كوفه در سده 2 ق است. قرائت وي از قرآن همواره در معرض توجه عالمان قرائت بوده است. قرائت حمزه با همه اهميت و اعتبارش داراي برخي اشكالات نحوي است كه گاه عليه وي اعتراضاتي را برانگيخته. قرائت جر «الأرحام» در آيه نخست سوره نساء، قرائت غايب لا يحسبن» در آيه 5سورة 9 انفال، قرائت مجهول «يخافا» در آيه 229 سوره بقره، قرائت تثنية «يبلغان » در آيه 23 سوره اسراء و قرائت بدون تنوين «ثلاثمائة» در آيه 25 سوره كهف، نمونه هايي از غرائب نحوي قرائت حمزه را به نمايش مي نهند. مطالعه حاضر در پي جويي از راز رخداد اين ماجرا به اين نكته التفات يافته كه التزام حمزه به مصحف عثماني و تمايل همزمانش به مصحف ابن مسعود او را به چنين خوانش هاي چالش برانگيزي سوق داده است. در اين سنخ نمونه ها، هر چند از يك سو، مصحف ابن مسعود قرينه اي در تأييد قرائت حمزه فراهم مي آورد، از ديگر سو، تعلق خاطر به مصحف ابن مسعود است كه حمزه را به چالش نحوي مي كشاند.