ارزيابي برهمكنش درون گونه‌اي درختان شيشم (Dalbergia sissoo Roxb.) در ذخيره‌گاه شيشم استان خوزستان

Evaluating the Intraspecific Interactions of Indian Rosewood (Dalbergia sissoo Roxb.) Trees in Indian Rosewood Reserveof Khuzestan Province

روابط متقابل مثبت و منفي (تسهيل كنندگي و رقابتي) بين گياهان يكي از موضوعات مهم در بوم شناسي فردي بوده كه با استفاده از تحليل الگوي مكاني آنها در بوم سازگان هاي گياهي قابل ارزيابي است. اين پژوهش با هدف مطالعه روابط درون گونه اي درختان شيشم (asissoo Roxb. Dalbergi ) در ذخيره گاه شيشم استان خوزستان انجام گرفت. سه قطعه نمونه با ابعاد 150*2000 متر انتخاب شده و موقعيت مكاني شيشم ها ( 239 عدد) در آنها ثبت شد. آماره هاي اختصاري با ساختار متفاوت تابع توزيع نزديكترين همسايه (D(r)، شاخص K2 (K2(r))، تابع همبستگي جفتي (g(r)) و O-ring (O(r))) نيز براي تحليل الگوي مكاني اين درختان به‌كار رفت. توزيع درختان شيشم در هر سه قطعه نمونه به‌طور معني‌داري (0/05=α) از فرايند پوآسون ناهمگن پيروي مي‌كرد. نتايج D(r) و K2(r) نشان داد كه بيشترين فاصله درختان شيشم تا نزديكترين همسايه‌شان 12 متر بوده و تراكم تا اين فاصله كاهش يافته است. هم‌چنين نتايج g(r) و O(r) بيانگر تجمع معني‌دار (0/05=α) درختان شيشم در فاصله 1/5 تا 4 متر بود. به‌طور كلي، نتيجه‌گيري شد كه درختان شيشم در ذخيره‌گاه مورد مطالعه داراي برهمكنش درون گونه‌اي مثبت بوده و تجمع آنها، اثر تسهيل كنندگي‌شان بر يكديگر را نشان داد.

Positive and negative (facilitative and competitive) interactions of plants are important issues in autecology and can be evaluated by the spatial pattern analysis in plant ecosystems. This study investigates the intraspecific interactions of Indian rosewood (Dalbergia sissoo Roxb.) trees in Indian rosewood Reserve of Khuzestan province. Three 150 m × 200 m plots were selected and the spatial locations of all Indian rosewoods (239 trees) were specified. Structurally different summary statistics (nearest neighbour distribution function D(r), K2-index K2(r), pair correlation function g(r), and O-ring O(r)) were also implemented to analyze the spatial pattern of the trees. The distribution of Indian rosewood trees significantly followed inhomogeneous Poisson process (α=0.05). The results of D(r) and K2(r) showed that the maximum distance to nearest tree was 12 m and density was decreased to this scale. The results of g(r) and O(r) also revealed the significant aggregation of Indian rosewood trees at scales of 1.5 to 4 m (α=0.05). In general, it was concluded that Indian rosewood trees had positive intraspecific interactions in Indian rosewood Reserve of Khuzestan province and their aggregation showed their facilitative effects on one another.