سازمان‌دهي فضايي شهر كرمانشاه در دوره پهلوي اول

اين مقاله تلاش مي‌كند سازمان‌دهي فضايي شهر كرمانشاه در دوره پهلوي اول را توضيح دهد. رويكرد نظري آن مبتني بر آراء هنري لوفبور درباره «توليد فضا» است. از نظر وي فضا به مثابه ظرف خالي نيست كه توسط اشياء پر شود، واقعيت مادي مستقل و «خود بنياد» و يا يك واقعيت آغازين معرفت‌شناسي نيست بلكه «توليدي اجتماعي است». سه بعد بازنمايي فضا (فضاي مفهوم‌سازي و برنامه‌ريزي)، فضاي بازنمايي (فضا به مثابه امر مستقيماً زيست‌شده از طريق ايماژها و نمادهاي مرتبط به آن)، عمل فضايي (رفتار افراد در مسيرها، فضاها و رهوارهاي شهري) به شيوه‌اي ديالكتيكي در توليد فضاي شهري نقش دارند. روش مطالعه كيفي و فن گردآوري داده‌ها بررسي اسناد و مشاهده است. يافته‌ها نشان مي‌دهند مدرنيزاسيون، صنعتي شدن، اسكان عشاير و خدمت سربازي اجباري همراه با اقدامات عمراني در شهر سبب رشد آن به سوي جنوب شد. سازمان‌دهي فضايي كرمانشاه در نتيجه سه روند است: 1. طراحان و برنامه‌ريزان متأثر از ايده‌هاي «زيبا شهر» هاوسمان بافت‌هاي متراكم محلات را پاره‌پاره و عناصري مانند خيابان، ميدان، رستوران و سينما را در شهر جاي دادند، 2. فضاي اجتماعي شهر تحت تأثير ايده‌هاي جديد و در نتيجه تجربه زيسته افراد در زندگي روزمره به دو بخش سنتي (محلات شهر قديمي) و مدرن (بخش تازه توسعه‌يافته) تفكيك شد و 3. پرسه‌زني و حضور در فضاهاي عمومي روابط اجتماعي را افزايش و شهر را به يك مكان انسان‌شناسي تبديل كرد.