تحليل فلسفي فناي في الله از منظر صدرالمتألهين

فيلسوفان اسلامي در جست‌وجوي كمال خاص انساني، به سراغ بعد عقلاني وي رفته، آن را به عقل عملي و نظري تقسيم نموده‌اند. به‌ اعتقاد ايشان، رهاورد تكامل عقل عملي و تسلط عقل بر قواي حيواني، تنها آن است كه راه را براي استكمال حقيقي انسان باز مي‌كند؛ اما تكامل حقيقي انسان در بعد عقل نظري وي رخ مي‌دهد كه پس از طي مراتب عقل هيولاني، بالملكه و بالفعل، در نهايت، به درجه‌ي عقل مستفاد رسيده، صورت تمامي عالم در وي نقش مي‌بندد. اما صدرالمتألهين معتقد است كه نفس، پس از وصول به مرتبه‌ي‌ عقل مستفاد، با عقل فعال متحد مي‌شود، سپس تكامل خود را ادامه مي‌دهد تا به «فناي في الله» دست يابد كه همان ادراك عين ربط بودن حقيقت نفس است. وي به مدد مباني فلسفي خود، به‌ويژه نظريه‌ي «فقر وجودي معلول» نشان مي‌دهد كه سالك الي الله، در اين مرتبه‌، با ادراك حقيقت وجودي خويش، علم حضوري به حق‌تعالي نيز پيدا مي‌كند و چون در اين حالت، فقر محض خود و استغناي بي‌منتهاي حق‌تعالي را به قدر وسعت وجودي خويش ادراك مي‌كند، از آن به «فناي في الله» ياد مي‌شود. به ‌گفته‌ي ملاصدرا، وجود موهوم انسان او را از شهود خداوند متعال بازمي‌دارد و براي دستيابي به فناي في الله، بايد اين حجاب را كنار بزند.

فاقد چكيده مي باشد