عمده فرايندهاي واجي تضعيف در گويش هنديوني

The main phonological processes of Lenition in Hendiyooni Dialect

هدف از جستار حاضر كه عمدتاً توصيفي- تحليلي است، بررسي فرايندهاي واجي تضعيف موجود در گويش هنديوني در چارچوب واج‌شناسي زايشي است. داده‌هاي پژوهش به روش ضبط و يادداشت‌برداري مكالمۀ گويشوران كم‌سواد تا بي‌سواد جمع‌آوري شد، به‌علاوه يكي از نگارندگان بر گويش هنديوني كاملاً مسلط بوده و از شمّ زباني خود نيز بهره برده است. داده‌هاي مورد بررسي بر اساس الفباي IPA آوانگاري شده‌اند. يافته‌هاي پژوهش حاكي از آن است كه فرايندهاي تضعيف در گويش هنديوني به ترتيب بسامد عبارتند از: همگوني، مركزي‌شدگي و حذف. دامنۀ عملكرد فرايند تضعيف در پايان هجاست. واكۀ /æ/ در زبان فارسي معيار، در گويش هنديوني در پايان هجا به /ə/ تبديل مي‌شود. همخوان هاي h, v, t, d در انتهاي هجا يا واژه، در گويش هنديوني حذف مي‌شوند. همگوني موجود در گويش هنديوني بيشتر از نوع همگوني همخوان با همخوان بوده و همگوني در شيوۀ توليد به همگوني كامل منجر مي شود.

This article aims at descriptive analytical study of the main phonological processes of lenition in Hendiyooni dialect on the basis of Generative Theory. To achieve this goal, researchers interviewed illiterate and less illiterate speakers to uneducated informants. Besides, one of the researchers is the native speaker of Hendijani Dialect, thus, he got advantages of his sense of language. The analyzed data were written according to APA style. Regarding this method, some of the most important results of this research are: 1. Lenition process usually occurs in the final position of a syllable. 2. /æ/ in Standard Persian in the final position of a syllable converts to /ə/. 3. The consonants /v, t, d/ are deleted at the final position of a word or syllable in Hendiyooni Dialect. 4. The assimilation process in Hendiyooni Dialect is mostly of consonant to consonant, and assimilation in manner of articulation results in complete one.