بررسي برخي لغات و اصطلاحات محلي كرمان و پاريز در آثار محمد ابراهيم باستاني پاريزي

Investigating some native terms and expressions of Kerman and Pariz in the works of Mohammad Ibrahim Bastani Parizi

متون ادبي و تاريخي در هر منطقه، كم و بيش معرّف و نشان‌دهندۀ فرهنگ عامۀ آن منطقه است. در بين اين آثار، متوني را مي‌توان يافت كه سرشار از لغات و اصطلاحات محلي، ضرب‌المثل‌ها، كنايات، آداب و رسوم، عقايد و باورهاي عاميانۀ منطقه‌اي است كه خالق اثر بدان تعلّق دارد. بررسي صبغه‌هاي اقليمي و محلي اين گونه آثار و تحقيق بر روي عناصر فرهنگ عامه، نقش بسزايي در شناخت ادبيات محلي هر خطّه دارد. يكي از نويسندگان پركار معاصر كه ده‌ها اثر تاريخي و ادبي از خويش به يادگار گذاشته و در اغلب آن‌ها به فرهنگ عامه توجه داشته است، محمد ابراهيم باستاني پاريزي است. عِرق و دلبستگي اين نويسنده به زادگاه خويش و استفاده از لغات، اصطلاحات، مَثل‌ها و باورهاي عاميانۀ مناطق كرمان و پاريز موجب شده است كه آثارش علاوه بر جنبۀ علمي، صبغۀ محلي و اقليمي نيز داشته باشد. نويسندگان اين مقاله در حين مطالعۀ برخي از آثار باستاني پاريزي، به استخراج تعدادي از لغات و اصطلاحات محلي به كار رفته در اين آثار پرداخته‌اند و با تطبيق اين لغات و اصطلاحات با كتب فرهنگ و اصطلاحات كرماني، آن‌ها را بررسي نموده‌اند. نتايج اين تحقيق نشان مي‌دهد كه باستاني پاريزي - هر جا كه مجالي يافته است- توضيحاتي مفيد و دقيق در متن يا پانوشت آثار خويش براي لغات، اصطلاحات، كنايات، مَثل‌ها و ... ذكر كرده است. علاوه بر اين، برخي از اصطلاحات و معاني‌اي كه باستاني پاريزي آورده است، در نوع خود، بكر و دست اول مي‌نمايد.

Literary and historical texts in each region more or less represent the folklore and popular culture of that district. Among these works, some texts can be found which are full of local vocabularies, proverbs, allusion, customs, and beliefs belong to various popular beliefs of the native writers. Particular and local studies of such works and research on the elements of folklore have a significant role in the recognition of local literature and contribute to the transfer of meanings and concepts of elements of popular culture to audiences. Mohammad Ibrahim Bastani Parizi is one of the contemporary writers, from whom dozens of literary and historical works has been remained. The use of vocabulary, idioms, and popular beliefs of the Kerman and Pariz regions by Parizi has caused the writers' works to cover the scientific, local, and situational backgrounds. The authors of this article, by studying some of the Parizi's artifacts, have explored the native terms and they have extracted local terms used in these works. The findings of this study indicated that, as far as possible, useful, and exact descriptions are expressed in texts or footnotes. Besides, some of the mentioned terms by Parizi are unique in their nature and in the article.