نقش اقرار در كشف علمي جرم

از ديرباز تاكنون، اقرار به عنوان بهترين و مطمئن ترين دليل براي اقناع وجدان بشري در محكوم كردن متهم محسوب مي شده و ارزش آن به حدّي است كه گاه براي اظهار آن، عمّال متوسّل به اعمال شكنجه شده و حتي مرگ اقرار كننده را رقم زده اند. از طرفي در بسياري از موارد، اقارير متهمان مورد قبول دادگاه نبوده و توسط مقامات قضايي رد مي شوند؛ گاه به واسطه اكراهي كه رضاء را ضايع مي كند و گاه به دليل معامله اي كه در اخذ اقرار صورت گرفته و آن را از لحاظ حقوقي بي اعتبار مي سازد كه حتي برخي از مواقع، احتمال توسّل پليس به شيوه هاي مغرضانه و غير منصفانه را مفروض مي پندارند و آنرا به عنوان پرونده سازي عليه متهم قلمداد مي كنند. از آنجايي كه پليس و بالاخص كارآگاهان (با توجه به اقرار محوري قوانين حاكم)، بطور دائم با موضوع اقرار و حواشي آن سروكار داشته و ناچارند براي به سرانجام رساندن پرونده از متهم اعتراف و اقرار اخذ و آن را به عنوان دليل اصلي ارتكاب محسوب نمايند؛ بنابراين لازم است از نقش اقرار و ميزان تأثيرگذاري و تأثيرپذيري آن مطلع بوده و با موجبات فساد آن آشنا شوند، همچنين طرق علمي كشف حقيقت و نحوه جرم يابي اقرار را فرا گرفته و معاملات اقرار را بشناسند؛ به ويژه در مواردي كه از بدست آوردن ساير ادلّه و مدارك اثبات كننده جرم عاجزند. چه بسا متهم يا مظنوني واقعاً بيگناه بوده و به دليل عدم آشنايي با روند رسيدگي و ترس از عواقب تن در ندادن به خواسته پليس و حتي در مواردي اميدوار بودن به وعده كمك، متقاعد يا مجبور به اقرار به جرم ناكرده گردد. البته برخي از متهمين حرف هاي نيز ممكن است در اين راستا پيش دستي كرده و خود به پليس پيشنهاد اعتراف به جرمي را بدهند تا شايد مسير پرونده را تغيير داده و يا قادر به كتمان موضوع مهمتري شوند. از اينرو در مقاله حاضر تلاش شده تا ضمن تشريح مفهوم اقرار و اعتراف در عرف پليسي و قضايي، ابعاد و موانع آن را نيز تبيين نموده و در نهايت نقش اقرار در كشف علمي جرم و جرم يابي آن مورد بحث و بررسي قرار گيرد.