نقد تطبيقي «فضاي تعليق» در آثار آنتونن آرتو و سهراب سپهري

Comparative study of the “space of suspension” through Antonin Artaud’s and Sohrab Sepehri’s oeuvre

اين تصوّر كه مضامين «‌‌خلأ» نزد آنتونن آرتو و «هيچستان» نزد سهراب سپهري به معناي نيستي باشند بيش از حد ساده‌انگارانه و كاملاً خلاف واقع است. در حقيقت خلأ مورد نظر آنها لامكان و لازماني است پر از امكان هستي، فضايي كه در آن «قطعيتِ موجود» جاي خود را به «امكانِ وجود» مي‌دهد. همان فضايي كه در فلسفۀ پديده‌شناسي پس از عمل اپوخه به دست مي‌آيد و مطلقاً هر قضاوتي دربارۀ وجود زماني- مكاني را به حالت تعليق درمي‌آورد تا امكان رويارويي اصيل ذهن با ماهيت پديده‌ها فراهم آيد. اما آرتو دچار روان‌نژندي است، دال بنيادين «نامِ پدر» كه به اعتقاد لكان ساختار ذهني هر سوژه بر آن استوار است در ذهن او به وجود نيامده و جاي خود را به خلائي پر رمز و راز داده است. پس آرتو محكوم به تجربۀ ناگزيرِ خلأ است درحاليكه سپهري هيچستان را اختيار مي كند.

Thinking that the concept of « void » described by Antonin Artaud and Sohrab Sepehri reveals the idea of nonentity is out of question. In fact, this void is a placeless and timeless space full of virtuality of being where a pure possibility of becoming can replace the absurd certainty of existence; the very same space that the « Epoche » of phenomenology offers to provide the occasion of an authentic encounter with the essence of each phenomenon in this world. But Artaud is a psychopath and it means, based on Lacan’s theories, that the place of the principal signifier of the « Name of Father » is hallowed in his psyche and so he’s condemned to experience the void within his mind and throughout his life, when Sepehri choose it deliberately in order to undo all the prejudgments and to see the world as it is in its essence.