اثر رگبارهاي متوالي بر مولفه‌هاي فرسايش پاشماني طي دو شدت مختلف بارندگي در شرايط آزمايشگاهي

Effects of consecutive storms on splash erosion components for two different rainfall intensities under laboratory conditions

واضح است كه هيچ فرسايشي اتفاق نمي افتد مگر اينكه ابتدا جدايش توسط قطرات باران يا رواناب رخ دهد. فرسايش ناشي از اثر قطرات باران (RIIE) در نتيجۀ انرژي قطرات باران اتفاق مي افتد. بدين‌منظور مجموعه اي از آزمايش ها براي بررسي اثر رگبارهاي متوالي بر مؤلفه هاي RIIE (مانند پاشمان بالادست، پاشمان پايين دست، پاشمان خالص، پاشمان كل و نسبت پاشمان بالادست/پايين دست) برنامه ريزي شد. آزمايش ها تحت شدت هاي بارندگي 30 و 90 ميلي متر در ساعت و در شيب پلات 5 درصد روي يك نمونه خاك جمع آوري‌شده از مراتع حوضۀ آبخيز كجور در شمال ايران در شرايط شبيه ساز باران و فرسايش خاك انجام پذيرفت. طبق نتايج مقايسۀ مؤلفه هاي پاشمان بالادست با پايين دست در شدت بارندگي 30 و همچنين در شدت بارندگي 90 ميليمتر در ساعت در توالي هاي مختلف دلالت بر نبود اختلاف معنادار در آنها (0/05 > P) با استفاده از آزمون تحليل واريانس يك طرفه در نرم‌افزار آماري SPSS نسخۀ 22 داشته است. همچنين تحليل نتايج مقايسه اي مؤلفه هاي RIIE شامل پاشمان بالادست، پاشمان پايين دست و پاشمان كل در توالي سوم، چهارم و پنجم در دو شدت بارندگي 30 و 90 ميليمتر در ساعت در سطح 95 درصد معنادار بود. در حالي كه پاشمان خالص و نسبت بالادست/ پايين دست تحت شدت هاي بارندگي 30 و 90 ميليمتر در ساعت در توالي هاي مختلف رگبار غير‌معنادار (0/05 ≥ P) بوده است. همچنين نتايج بيان‌كنندۀ افزايش 2/5 برابري ضريب تغييرات پاشمان خالص و كل در شدت بارندگي 30 ميليمتر در ساعت نسبت به 90 ميليمتر در ساعت بود.

Obviously, no erosion occurs unless detachment takes place first, either by raindrop or runoff. The Raindrop-Impact-Induced Erosion (RIIE) occurs when detachment is caused by raindrop energy. For this purpose, a set of laboratorial experiments were scheduled to examine the effects of consecutive storms on RIIE components (i.e. upward splash, downward splash, net splash, total splash and upward splash/downward splash). The experiments were conducted for two different rainfall intensities of 30 and 90 mm h−1 at slope of 5% under rainfall simulation and soil erosion for a soil collected from Kojour rangeland watershed in the Alborz Mountains, northern of Iran. The comparative analysis of the results showed that there was no significant difference between upward with downward splash under rainfall intensity of 30 as well as under rainfall intensity of 90 mm h−1 in consecutive storms (p ≤ 0.05) using One-Way ANOVA in SPSS Statistics 22 software. In addition, the obtained results indicated that RIIE components viz. total and upward and downward splash were significantly different (p ≤ 0.01) under rainfall intensities of 30 and 90 mm h−1 in the third, fourth and fifth consecutive storms. However, net splash and upward/downward splash proportion was not significantly different (p > 0.05) under rainfall intensities of 30 and 90 mm h−1 in different consecutive storms. The results also indicated a 2.5-fold increase in coefficient of variation of net splash and total splash under rainfall intensity of 30 mm h-1 then the rainfall intensity of 90 mm h-1.