بررسي اپيدميولوژي مرگ‌ومير ناشي از سوءمصرف مواد مخدر در اجساد ارجاعي به سازمان پزشكي قانوني كشور در سال 1392

Epidemiological Study of Mortality from drug Abuse in Bodies Referred to Iranian Legal Medicine Organization in 2013-2014

مقدمه و اهداف: سوءمصرف مواد مخدر به‌عنوان يك معضل بزرگ پزشكي، اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي عصر حاضر باعث افزايش ابتلا، ميرايي و ناتواني در معتادان مي‌شود. كشور ما نيز به دليل همسايگي با توليدكنندگان بزرگ مواد مخدر داراي شرايط حاد و بحراني از اين نظر است. لذا به‌منظور مديريت جامع اختلالات سوءمصرف مواد انجام مطالعات اپيدميولوژيكي ضروري به نظر مي‌رسد. روش كار: در اين مطالعه توصيفي – مقطعي اطلاعات دموگرافيك و اپيدميولوژيك كليۀ افرادي كه در سال 1392 علت مرگ آن‌ها توسط سازمان پزشكي قانوني مصرف مواد مخدر اعلام‌شده بود توسط دو چك‌ليست استخراج شد و با استفاده از نرم‌افزار SPSS مورد تجزيه‌وتحليل قرار گرفت. يافته‌ها: در اين مطالعه تعداد 2957 پرونده مورد ارزيابي قرار گرفت كه عمدۀ اين موارد در افراد مجرد، مذكر و با سطح تحصيلات و درآمد پايين رخ‌داده بود. ميانگين سني افراد 81/12 ± 6/36 سال بود. ميزان مرگ‌ومير ناشي از سوءمصرف مواد در كل كشور 28/53 به ازاي هر يك‌ميليون نفر جمعيت بود. شايع‌ترين مادۀ مخدر مصرفي در بين اين افراد به ترتيب ترياك، شيشه و هروئين بود و استان‌هاي همدان، لرستان و زنجان هم با ميزان مرگ‌ومير 150، 101 و 06/80 به ازاي هر 1000000 نفر جمعيت داراي بيشترين مرگ‌ومير ناشي از سوءمصرف مواد مخدر بودند. نتيجه‌گيري: به‌منظور كاهش مرگ‌ومير ناشي از سوءمصرف مواد مخدر، رويكردهاي مديريتي بايد بر برنامه‌هاي آموزشي و برنامه‌هاي كاهش آسيب مثل متادون درماني و برنامه‌هاي مبتني بر توزيع نالوكسن در گروه‌هاي پرخطر متمركز شوند.

Background and Objectives: Drug abuse is one of the medical, social, economic and cultural problems in the present era that increases the morbidity, mortality, and disability among addicts. Iran, due to its adjacency to major centers of opiate drugs production, has a severe and critical condition. Therefore, epidemiological studies are essential for comprehensive management of drug abuse disorders. Methods: In this descriptive cross-sectional study, demographic and epidemiological data of all people whose cause of death was drug abuse in 2013-14 (1392 Hijri) were extracted by two checklists. Data were then analyzed with SPSS software. Results: A total of 2957 deaths occurred during the study period. Most deaths occurred in unmarried young males with a low income and education level. The mean age of the subjects was 36.6 12.81 years. The mortality rate from opiate and psychoactive abuse in the whole country was 53.28 in 1000000 population. The most commonly used drugs in the study population were opium, crystal, and heroin in a descending order. Hamedan, Lorestan, and Zanjan provinces with a mortality rate of 150, 101, and 80.06 per 1,000,000 people had the highest mortality due to drug abuse. Conclusion: Training programs and harm reduction approaches such as methadone treatment and naloxone distribution programs should be designed in high-risk groups to reduce mortality associated with drug abuse.