تصويرآفريني از مظاهر هستي در نهج‌البلاغه

Creating Images from Appearances of Existence in Nahj al-Balagha

تصويرآفريني، شيوه‌اي هنري براي بيان مطالب است. اين شيوه كه مناسب با طبع آدمي است در قرآن و متون اسلامي نيز مورد توجه قرار گرفته است و با اين روش موجودات و مظاهر عالم هستي به‌صورت زنده و پويا مقابل ديدگان مخاطبان قرار داده شده است. تصويرآفريني مناسب‌ترين روش در آشكار نمودن مقصود و تاثيرگذاري بر مخاطب است. اين تاثير، زماني دوچندان مي‌شود كه تصاوير با فطريات و بديهيات هماهنگ باشد. بعد از قرآن كريم، استفاده از زبان تصوير در نهج‌البلاغه نيز مشاهده مي‌شود. نهج‌البلاغه با زبان تصوير با همه وجود‌ِ انسان؛ عقل، حس و وجدان او سخن گفته است. امام علي عليه السلام در سخنان نغز و بليغ ِخود، چشم‌اندازهاي بديع جهان هستي را در مقابل ديدگان خوانندگان ترسيم نموده است. در اين نوشتار برخي از اين تصاوير در مورد زمين، آسمان، كوه‌ها، ابرها و برخي پرندگان مانند طاووس و خفاش، مورد بررسي قرار گرفته است.

Creating images is regarded as an artistic method of expression. The method, being one in harmony with human nature, has been used in holy Quran and Islamic texts and, in this way, creatures and phenomena have been put exposed to addressees` eyes as living and dynamic beings. Creating images is regarded as the most appropriate method for expressing one`s purpose and affecting addressees. The affection would be intensified in the case of being in harmony with human nature and self-evident perceptions. Following the holy Quran, using such a method has been current in Nahj al-Balagha. The book has spoken to human intellect, sense and conscience all. Imam Ali (a) in his mellifluous and eloquent speeches, has drawn interesting scenes of the universe for his addressees in his speeches. In the paper, some cases of his image-creating of earth, sky, mountains, clouds and some birds such as peacock and bat have been studied.