مباني انگيزشي در اسلام

The foundations of motivation in Islamic teachings

در اين مقاله پس از ارائه نظرات انديشمندان اسلامي راجع به انگيزش و عوامل مؤثر بر عمل انسان ، بر اساس برداشتي مديريتي از يك حديث، حضرت علي(ع) به معرفي مدل واره اي براي نظريه انگيزشي در اسلام پرداخته است( نهج البلاغه، حكمت 237). در آن حديث انسان ها در نوع عمل و عبادت به سه دسته­« تجار» ، « بندگان» و«آزادگان» تقسيم شده اند. با تركيب اين سه­تيپ، هفت نوع شخصيت بازشناسي گرديد كه متأثر از عوامل محيطي و دروني در زمان هاي گوناگون تغيير حالت مي دهند.جواز تعميم مفاد حديث به مباحث مديريتي، ويژگي هاي مدل ارائه شده،امكان سنجي رتبه بندي عوامل، سطوح كاربرد مدل و تبيين ويژگي هاي اين مدل بر اساس مفاهيم عمده تئوري آشوب ، از جمله مباحثي هستند كه به اختصار مورد بحث قرار گرفته اند .

This paper, having presented Muslim scholar's views on motivation and the agents causing human actions and relying on a passage by Imam Ali, has introduced a model for Islamic theory of motivation. The passage relied on has classified people in three groups on the basis of their form of action and worship: the merchant, the slave and the free. The author, adding the groups to one another, has introduced seven types of responsibilities. It is viewed that these types are caused and changed by the environmental and subjective agents. Among the matters dealt with in the paper, are the properties of the introduced model, the possibility of arranging the agents in different grades, the levels in which the model can be used and the justification of its properties based on the fundamental conceptions chaos theory.