نقش باورهاي فراشناخت و راهبردهاي كنترل فكر در علائم اضطراب امتحان دانش آموزان

The role of metacognitive beliefs and thought control strategies in test anxiety

پژوهش حاضر با هدف بررسي نقش باورهاي فراشناخت و راهبردهاي كنترل فكر در علائم اضطراب امتحان دانش آموزان صورت گرفت.در قالب يك طرح همبستگي، با استفاده از روش نمونه گيري خوشه اي چند مرحله اي از ميان دانش آموزان دبيرستاني شهرستان هاي استهبان و شيراز در سال تحصيلي 93 – 94، تعداد 401 نفر( دختر و پسر)، انتخاب شدند و پرسشنامه هاي اضطراب امتحان، باورهاي فراشناخت و كنترل فكر را تكميل نمودند. تجزيه و تحليل داده ها با استفاده از ضريب همبستگي پيرسون و تحليل رگرسيون چند متغيري به شيوه ي گام به گام انجام شد. ضرايب همبستگي پيرسون نشان داد كه مؤلفه هاي فراشناختي باورهاي مثبت درباره ي نگراني، كنترل ناپذيري و خطر و اطمينان شناختي با علائم اضطراب امتحان دانش آموزان رابطه ي مثبت دارند. همچنين از ميان راهبردهاي كنترل فكر نيز نگراني، كنترل اجتماعي و تنبيه با علائم اضطراب امتحان دانش آموزان رابطه مثبت دارند اما توجه برگرداني رابطه منفي دارد. نتايج تحليل رگرسيون چند متغيري گام به گام تركيب متغيرها نيز نشان داد كه به ترتيب كنترل ناپذيري و خطر، اطمينان شناختي، تنبيه و نياز به كنترل افكار علائم اضطراب امتحان دانش آموزان را پيش بيني مي كنند.از يافته هاي اين پژوهش استنباط مي شود كه يكي از عوامل مهم در بروز اضطراب امتحان در دانش آموزان باورهاي فراشناخت و شيوه هاي مقابله با آنها مي باشد. بنابراين در برنامه هاي پيشگيري يا درمان اضطراب امتحان بايد توجه خاصي به باورهاي فراشناخت و نحوه ي مقابله ي دانش آموزان شود.

The aim of present study was to investigation the role of metacognitive beliefs and thought control strategies in test anxiety symptoms of students. In a frame of correlation design, using multi-stage cluster sampling among high school students of Estahban and Shiraz in the 93-94 academic year, 401 students (male and female) were selected and completed test anxiety inventory (TAI), metacognitive questionnaire (MCQ-30) and thought control questionnaire (TCQ). Data were analyzed using Pearson correlation coefficient and stepwise multiple regression analysis. Pearson correlation coefficient showed that the cognitive components of positive beliefs about worry, uncontrollability, danger and cognitive confidence had a positive relationship with test anxiety symptoms of students. Also, among thought control strategies, worry, social control and punishment had a positive relationship with test anxiety symptoms of student, but attention diversion had a negative relationship. The results of stepwise multiple regression analysis of variables combination showed that uncontrollability and danger, cognitive confidence, punishment and need to thoughts control predict test anxiety symptoms of students, respectively. The results of this study suggests that one of important factors in incidence of test anxiety in students is metacognitive beliefs and copying strategies about them. Therefore, it is recommended that pay particular attention to metacognitive beliefs and copying strategies in the prevention programs or treatment of test anxiety.