نمودهاي ناپايداري اجتماعي در ايران در قرن هشتم هجري قمري در متون منظوم

Indicators of Social Instability in Iran, 14th Century

جامعه ايران در قرن هشتم هجري كه مصادف با زوال حكومت ايلخاني بود، يكي از دوران‌هاي بي‌ثبات‌ تاريخي خود را پشت‌سر مي‌گذاشت. در اين دوران، همواره حس ناامني وجود داشت، همه‌چيز كوتاه‌مدت بود، جنگ‌هاي مداوم رخ مي‌داد، حكومت‌ها عوض مي‌شد، و در يك كلام ميزان ناپايداري‌ها به اوج خود رسيده بود. در اين مقاله، با روش توصيفي ـ تحليلي، مولفه‌هاي ناپايداري اجتماعي، در قرن هشتم، از ديدگاه شاعران و چگونگي انعكاس آن در ديوان آنها، مورد بررسي قرار مي‌گيرد. يافته‌هاي پژوهش حاكي از آن است كه برخي از مولفه‌ها نظير ناامني و خشونت گسترده، برتري يافتن افراد دون پايه، پريشاني احوال مردم، شكايت از اوضاع زمانه و ميگساري بيشتر از همه در ديوان شعراي اين دوران بازتاب يافته است. مطابق ديوان شعرا، در قرن هشتم مردم به لحاظ روحي و رواني در اضطراب و نگراني به سر مي‌بردند. به گفته آنها، مردم در اين زمانه شاد نبوده و غم همدم‌شان است. به زعم آنها، در اين شرايط، مردم انزوا پيشه كرده و به اميد گشايشي در آينده هستند. همچنين، بسامد واژگان منفي و خشونت بار در ديوان آنها بالاست.

The Iranian community in the 14th century, which coincided with the collapse of the Ilkhanid dynasty, was experiencing one of its instable historical periods.In these periods, there was always a sense of insecurity, everything was short-lived, there were ongoing wars, governments were shifting, and hence, instability had reached its peak. By a descriptive-analytic method, this research tries to examine components of social instability and its reflects in words of poems of this periods. We conclude that some components like insecurity and broad violence, prioritization of low-ranked people, disorder of people’s feeling, complaint about circumstances and drinking was reflected more in poets of those periods. According to works of poems, peoples lived in anxiety and distress in the periods. In their words, peoples was not happy but lived with sadness. Therefore, people isolated and was hoped to have better life in future. Negative words are more in works of poems.