بازنمايي آيين عياري در داستان اميرارسلان دوره ناصرالدين شاه قاجار

Representation of the ritualism in the story of the Amir-arsalan during the Qajar period

يكي از مهم ترين منابع تاريخ فرهنگي- اجتماعي ايران، مطالعه داستان­هاي عاميانه هر دوره تاريخي است. داستان سرايان با توجه به اوضاع سياسي، اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي زمان خود داستاني را ساخته و پرداخته مي­كنند؛ در اين ميان آداب و رسوم و آيين­ هاي زنده و پوياي آن دوره خودنمايي مي­كند. يكي از آيين­هاي ايراني كه در داستان هاي دوره­ هاي مختلف تاريخي به وفور ديده مي­شود، آيين عياري است. اين آيين كه از ايران باستان به يادگار مانده است را مي­توان در روايت­هاي شفاهي و داستان­هاي مكتوب گوناگون در طول تاريخ ايران ديد. پژوهش حاضر بر آن است كه به اين مساله بپردازد كه آيين عياري چگونه در داستان امير ارسلان بازنمايي شده است. دستاورد تحقيق نشان مي دهد كه با وجود اينكه از زمان شكل گيري اين آيين تا دوره قاجار زمان زيادي گذشته و اين آيين كمرنگ شده است؛ اما داستان اميرارسلان كه يكي از مشهورترين داستان هاي عاميانه نوشته شده در اين دوران است، هنوز نشانه­ هايي از آن را در خود جاي داده است.

One of the most valuable sources of socio-cultural history in Iran is the study of folk stories of every historical period. According to the political, economic, social, and cultural conditions of the storytellers, they create and discuss the time of their time; among them, the vivid and dynamic traditions and rituals of the period are presented. One of the rituals of Iran, which is abundant in the stories of various historical periods, is a ritualistic view. This ritual, which has survived from ancient Iran, can be seen in oral narratives and various written stories throughout Iran's history. This study, by reviewing several stories during different periods, has classified the well-known elements of the ritualism and, in view of them, has examined the ritual of Qajar era in the story of Amir-arsalan. Finally, it has come to the conclusion that despite the fact that from the time of the formation of this religion to the Qajar period it has been a long time and this religion has been dimmed, but the story of the Armenian Amir, one of the most famous folk tales written in this era, still has signs It is in its place.