ژنتيك بيماريزايي عامل بيماري زنگ سياه گندم (Puccinia graminis f.sp. tritici) واكنش ژنوتيپ هاي گندم نسبت به بيماري

Genetics of Pathogenicity of Wheat Stem Rust Pathogen (Puccinia Graminis F.Sp. Tritici) and Reaction of Wheat Genotypes to the Disease

مطالعه ژنتيك بيماريزايي عامل بيماري زنگ سياه گندم در طي دو سال زراعي 89-88 و 90-89 با استفاده از تعداد47 لاين گندم افتراقي به زنگ سياه و همچنين بررسي واكنش 43 رقم/لاين گندم در شرايط مزرعه با آلودگي طبيعي و گلخانه مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج اين تحقيق نشان دهنده وجود بيماريزايي براي گياهان حامل ژن/هاي مقاومت در طي دو سال براي ژن هاي Sr7B, Sr8A, Sr8B, Sr9B, Sr9D, S9G, Sr11, Sr13, Sr16, Sr17, Sr25, Sr34, SrDP2 بود. در بررسي ژنتيك بيماريزايي دو جدايه عامل بيماري زنگ سياه در شرايط كنترل شده گلخانه اي، جدايه كلاردشت با نژاد KRKSC روي 15 لاين افتراقي براي گياهان حامل ژن/هاي Sr5, Sr8A, Sr22, Sr24, Sr26+Sr9G, Sr27, Sr28, Sr29, Sr31, Sr32, Sr33, Sr35, Sr36, SrGT, SrWLD غير بيماريزا بود. در حالي كه جدايه دشت آزادگان خوزستان با نژاد KTTSK و داراي توان بيماريزايي روي گياهان حامل ژنSr31 به عنوان واريانتي از نژادUg99 مورد تاييد قرار گرفت، و غير ييماريزا بودن آن براي گياهان حامل ژن هاي Sr5, Sr22, Sr24, Sr26+Sr9G, Sr27, SrGT تعيين گرديد. ارزيابي ارقام تجاري و لاين هاي اميدبخش گندم در شرايط گياه كامل در طي دو سال تاييد كننده مقاومت ارقام جديدي مانند مرواريد، سيوند و پارسي با واكنش مقاومت (10R-50M) نسبت به زنگ سياه بود.

Pathogenicity of wheat stem rust was investigated during two cropping seasons of the years 2010 and 2011. towards this end, 47 isogenic lines of wheat stem rust along with 43 cultivars/lines of the crop were tested in field conditions (natural infection) and also in the greenhouse conditions. The results showed, similarity of pathogenicity for plants carring gene/s Sr7B, Sr8A, Sr8B, Sr9B, Sr9D, S9G, Sr11, Sr13, Sr16, Sr17, Sr25, Sr34 and SrDP2 as for two isolates. As for the in genetic variation of two wheat stem rust isolates (in greenhouse conditions), Kelardasht isolate did not show virulence for 15 isogenic lines carrying gene/s Sr5, Sr8A, Sr22, Sr24, Sr26+Sr9G, Sr27, Sr28, Sr29, Sr31, Sr32, Sr33, Sr35, Sr36, SrGT and SrWLD. From Dashte-Azadegan isolate of Khuzestan, virulence for gene Sr31 as a variant of Ug99 race was detected, while this isolate being avirulent on plants carrying gene/s Sr5, Sr22, Sr24, Sr26+Sr9G, Sr27 and SrGT. The results of evaluation of resistance for commercial wheat cultivars and elite lines indicated that, such new released cultivars as Morvareid, Sivand and Parsi were resistant with a range of reaction of 5R-50M to stem rust diseases as observed during the two years of the study