تبيين شاخصه‌هاي سفالي اوايل دوره پارتي در حوضه كشف‌رود: براساس گونه شناسي سفال هاي تپه اسماعيل آباد مشهد

Explanation of Early Pottery Features in Kashafrud River Basin: Based on the typology of Pottery,s Esmail- Abad site in Mashhad

دوره پارتي در ايران به نسبت ديگر دوره‌هاي تاريخي، كمتر شناخته شده است. اطلاعاتي كه متون تاريخي و جغرافياي تاريخي ارائه مي كنند، مي‌توان خاستگاه اشكانيان را در سرزمين‌هاي شمال‌شرق ايران بويژه خراسان و بخش‌هايي از دشت گرگان پيجويي نمود. با گذشت زمان و تغيير مراكز دولتي اين سلسله از شمال‌شرق ايران به سرزمين‌هاي غربي، هنر و فرهنگ آنها نيز رفته‌رفته دگرگون شده كه تنها مي‌توان بقاياي آن را در مراكز دولتي غربي آنها به طور ملموس مشاهده كرد. از طرفي بر اساس مطالعات محدود و ناهمگوني كه در خراسان انجام شده است، مي‌توان اين دوره فرهنگي را در منطقه كاملاً ناشناخته محسوب كرد. براساس بررسي‌هاي باستان‌شناختي دشت مشهد، تپه اسماعيل آباد با مواد سطحي متعلق به دوره پارتي شناسايي شده است. در پژوهش حاضر تلاش مي‌شود براساس مطالعات گونه شناسي و مطالعات تطبيقي، سنت‌هاي سفالي دوره پارتي حوضه كشف‌رود را تا حدي بازسازي نمود كه به نوعي مي‌تواند روشن كننده بخشي از فرهنگ‌ پارتي منطقه خراسان و همچنين مبناي گاهنگاري نسبي اين دوره در منطقه محسوب شود. نتايج حاصل از پژوهش بيانگر وجود فرم‌ها و گونه‌هاي سفالي متعددي است كه بدليل منشأ بودن و شكل گيري اوليه سلسله پارتي در اين منطقه تا حدي از سنت‌هاي سفالي دوره قبل(دوره آهن، فرهنگ موسوم به ياز) وام گرفته و داراي كلاس هاي محلي نسبت به ديگر سنت‌هاي شناخته شده در مناطق مركزي و غربي ايران نيز مي‌باشد.

The parthian period in Iran is less known than other historical periods. The information that presents historical and historical geography can be the source of the Parthians in Northeast Iran, especially Khorasan and parts of the Gorgan plain. With the passage of time and changing the governmental centers of this series from the northeastern part of Iran to the Western lands, their arts and cultures have also been transformed, which can only be seen in the remnants of its western state centers. On the other hand, based on limited studies and heterogeneity in Khorasan, this cultural period can be considered completely unknown in this area. Based on archaeological investigations of the Mashhad plain, the Ismail-Abad Tappeh has been identified with surface materials belonging to the Parthian period. In the present research, it is attempted to reconstruct the Kashafrud River basin's parchment traditions, based on the typological studies and comparative studies, which can somehow clarify the cultures of the Khorasan region, as well as the basis of the relative syntax of this period in the region. The results of the research indicate that there are several forms and types of pottery that, due to the origin and initial formation of the dynasty in this area, are borrowed to some extent from the ancient traditions of the previous period (Iron period, the culture of the so-called Yaz) and have classes Local is also known as other well-known traditions in the central and western parts of Iran.