مطالعه ميزان تاثير فقه و قوانين اسلامي در ساختار محله ها و سازه هاي مسكوني بافت تاريخي شهر يزد، نمونه موردي: محله گلچينان شهر يزد

The Influences of Islamic Beliefs on the Structural Patterns of Residential Areas: A Case from Golchinan Sectors of Yazd City

به نظر بسياري از محققان، اعتقادات را مي‌توان تأثيرگذارترين عامل در شكل يابي فضاهاي شهرهاي اسلامي و ساختار عناصر معماري آن‌ها دانست.در اين ميان، شهر يزد يكي از معدود شهرهاي كشور است كه بافت كهن و محلات دوران قاجار آن به نحوي شايسته حفظ گرديده است.به همين سبب، در پژوهش حاضر تلاش گرديده است تا پس از شناسايي ارزش‌ها و اصول اسلامي مؤثر، بر فرم يابي فضاهاي معماري، ميزان كاربرد اين اصول و قوانين در يكي از محله‌هاي قاجاري اين شهر (محله گلچينان) مورد ارزيابي قرار گيرد. آن چنانكه در پژوهش حاضر مشخص گشته است، بيشترين تأكيد در محلات و به‌خصوص معماري مسكوني، به ترتيب بر روي "رعايت حريم و محرميت"، "منع كردن از ضرر و زيان به غير"،"تأكيد بر حفظ امنيت خانواده"، "ترويج عدالت و همساني ميان امت اسلامي"، "ارتباط و وابستگي متقابل" و "حد و حريم راه" بوده و ساير شاخص‌ها در درجه بعدي اهميت قرار دارند. همچنين، بر اساس مطالعات انجام‌گرفته، مشخص گرديد كه قريب 90% فضاهاي معماري و شهري يزد در عصر قاجار از اصول و ارزش‌هاي اسلامي تأثير پذيرفته‌اند. به‌عبارت‌ديگر، ميان معيارها و اصول اسلامي مؤثر احصاء شده و آنچه عملاً در بافت قاجاري شهر اسلامي يزد به اجرا درآمده، مطابقت بالايي وجود دارد.

According to many researches, the beliefs are the Influential factors in the architectural elements and city spaces through which the cities are known as reflection of resident’s beliefs and culture. Yazd city is one of the limited Islamic city that has maintained its old context and historical sectors. In present paper we tried, after the finding of effective Islamic laws and values in the shaping architectural spaces, the variability of using such laws were evaluated in one of the Qajary Quarters of Yazd city (Golchinan Quarter). In compliance theoretical results with the survey of the quarter it is become clear that the architectural and urban spaces (e.g. residential Architecture, Quarters, and network connections) have been highly by the Islamic values and laws. In other words, there is a high conformity between extracted Islamic Laws and whatever has been applied in the Qajary context of Yazd Islamic city.