مطالعه تطبيقي اثر نوماديسم بر تكوين مرزهاي سياسي در شمال شرق و جنوب شرق ايران (با تأكيد بر كوچ نشينان تركمن، بلوچ و كُردهاي شمال خراسان)

A Comparative Investigation of the Effect of Nomadism on Iran’s north-eastern and south-eastern boundaries Genesis (A Case Study: Turkmen, Balouch and Kurd nomads)

كوچ نشينان و ايلات در طول تاريخ نقش مهمّي در نگهباني از مرزهاي ايران ايفا كرده اند. بيشتر حكومت هايي كه در ايران قدرت را در اختيار داشته اند از منشأ ايلي برخوردار بوده اند و در اين ميان ارتباط آنها با حكومت مركزي بسيار حائز اهميّت است. به واسطه دوري از مركز، اين قبايل همواره تهديدي براي حكومت به شمار مي رفتند. به گونه اي كه در اغلب دوره هاي تاريخي، نفوذ حكومت در ميان آنها بسيار كم و آنها عملاً خودمختار بوده اند و فقط در مواقع جنگ با اعزام نيرو، ارتش ايران را ياري مي كردند. در دوره هاي گذشته حضور اين اقوام كوچ نشين در نواحي مرزي ايران سبب بروز مشكلات بسياري براي دولت هاي ايران شده بود. كوچ هاي فصلي آنها و تابعيت هايي كه به راحتي تغيير مي دادند، سرحدهاي كشور را بسيار غيرشفاف و بي ثبات مي كرد. هدف اين پژوهش بررسي تطبيقي اثر نوماديسم بر تكوين مرزهاي شمال شرقي و جنوب شرقي ايران است. استدلال مقاله حاضر اين است كه شيوه زندگي كوچ نشيني در نواحي ايران باعث تأخير در فرايند تكوين مرزهاي سياسي در اين بخش از كشور شده است. روش مورد استفاده در اين پژوهش، توصيفي ـ تحليلي است.

The nomads have played an important role in keeping an eye on Iran’s boundaries in the past. The most of governments have derived from a nomadic source in case have governed on Iran, meanwhile, their relationships is very important with central government. These tribes have been always taken into account as a danger for the government because of the farness from center. In such a ways that the government’s influence in it have been so little in most of the ages and they have been self-governing particularly, so that they only given a hand in the times of war by dispatching military force. In the past periods, the existing of these nomadic tribes in Iran’s boundary regions had caused a lot of troubles for Iran’s governments. It would cause the frontiers more and more impermanent and unclear by their seasonal moving and to change the allegiance with easy. The purpose of this research is, to comparative investigate of the effect of nomadism on Iran’s south-eastern and north-eastern boundaries. The hypothesis of this research is that the lifestyle of nomadism in Iran’s regions has made postpone in the process of political boundaries genesis in that part of country. The used way in this research is an analytic-descriptive method.