كليدواژه :
استخوان موميايي , معدن نمك چهرآباد , ساليابي نسبي , ساليابي استخوان , تاريخ‌گذاري FUN
چكيده فارسي :
ساليابي يافته‌هايي همانند استخوان امكان بررسي تقدم و تأخر يا هم‌زماني گونه‌هاي مختلف انساني كشف شده در يك محل مشخص را فراهم ميكند. در اين پژوهش نيز نمونه استخوان هاي اجساد شماره دو، سه و پنج موميايي هاي مردان نمكي معدن چهرآباد زنجان كه قبلاً با روش راديو كربن تاريخ گذاري مطلق شده بودند بر اساس ساليابي نسبي فلوئور، اورانيوم، و نيتروژن (FUN)، تاريخ‌گذاري شدند. مبناي اين روش ساليابي بر اين اصل استوار است كه هرچه استخوان عناصر فلوئور و اورانيوم را بيشتر جذب كند سن قديمي‌تري داشته و هر چه ميزان نيتروژن آن بيشتر باشد استخوان سن كمتري خواهد داشت. نتايج به‌دست‌آمده نشان دادند كه ابتدا جسد شماره پنج، سپس جسد شماره سه، و در انتها نيز جسد شماره دو دفن شده است كه اين ترتيب زماني تدفين توسط اندازه‌گيري‌هاي قبلي ساليابي كربن 14 تائيد مي‌شوند. در مرحله‌ي بعد، نرمال بودن توزيع داده ها با استفاده از نرم‌افزار آماري SPSS بررسي شده، و بر اساس رگرسيون خطي، نمودار لُجستيك، آزمون تي و آناليز واريانس (ANOVA) مورد تجزيه‌وتحليل قرار گرفتند. نتايج اين پژوهش صحت و دقت بالاي آزمون ساليابي FUN در محوطه هاي باستاني و همخواني مناسب آن با روش ساليابي راديو كربن را، در محيط‌هايي كه نمونه‌ها به‌خوبي محافظت شده‌اند نشان ميدهد.
چكيده لاتين :
In this research, the bone samples of mommies no. 2, 3, and 5 of Chehrabad salt mine, Zanjan, which have been dated previously by radiocarbon dating method, were dated by fluorine, uranium, and nitrogen (FUN) relative dating method. To identify and measure fluorine, uranium and nitrogen in the samples, UV-Vis spectrophotometer, ICP-MS, and, CHNS and Kjeldahl analytical methods were respectively used. It was cleared that mommy no. 5 was the first one buried, then mommy no. 3, and finally mommy no. 2, where this order is in good agreement with the one obtained previously by radiocarbon absolute dating method. In the next step, the normalization of the data distribution was investigated by SPSS statistical software, and, linear regression, logistic graph, student’s t-test, and analysis of variance (ANOVA) were used to analyze the results obtained. The results showed that the results of FUN analysis have direct relationship with radiocarbon dating results. This study showed the high precision and accuracy of FUN relative dating method in archaeological sites, and its good agreement with radiocarbon dating in well-preserved archaeological environments.
