تاب‌آوري و طراحي الگو واكنش‌هاي رواني – اجتماعي بعد از وقوع زلزله تهران

در اين مقاله به طراحي يك الگو فرضي مبتني بر واكنش‌هاي رواني – اجتماعي بعد از وقوع زلزله احتمالي در شهر تهران پرداخته‌ايم. اين الگو فرضي به چهار مرحله‌‌ي نارضايتي، ازدحام، شورش و غارتگري تقسيم گرديده است كه در هر مرحله عوامل هيجاني شوك، ترس، وحشت، غم، تنفر، احساس ناكامي، خشم، اضطراب و احساس ناامني به طور مجزا نشان داده شده است. اين الگو فرضي خاطر نشان مي‌سازد كه پيامدهاي رواني - اجتماعي زلزله تهران به دو بخش پرخاشگري – غارتگري و ناامني – ترك اجباري طبقه‌بندي مي‌شوند. بخش پرخاشگري – غارتگري نشان مي‌دهد كه علاوه بر تلفات ناشي از زلزله، تلفات ديگري ناشي از درگيري‌هاي بين پليس - غارتگران و مردم - غارتگران به وجود خواهد آمد. همچنين بخش ناامني – ترك اجباري اشاره به مهاجرت بيشتر ساكنين تهران به زادگاه خود براي نجات جان و مال خود دارد، زيرا پيش‌بيني مي‌گردد كه تهران تا دو سال پس از وقوع زلزله قابل سكونت نباشد. در بخش ديگري از مقاله اشاره به مفهوم تاب‌آوري در زلزله احتمالي تهران مي‌گردد و تمركز بر اين دارد كه آموزش تاب‌آوري و اجراي برنامه‌هاي مشترك ميان دولت و مردم مي‌تواند به افزايش سطح تاب‌آوري در جامعه در زمان زلزله منجر گردد. از اين رو گمان مي‌رود كه با افزايش تاب‌آوري در سطح جامعه، چهار مرحله فرضي واكنش‌هاي رواني - اجتماعي از نارضايتي تا غارتگري هيچ‌گاه به واقعيت تبديل نگردد. در آخر، به برخي از ويژگي‌هاي افراد و جامعه تاب‌آور و نقش مسئوليت‌پذيري پس از بحران پرداخته شده است.