بررسي عوامل موثر بر جابجايي مسافر در شبكه حمل و نقل ريلي در ايران

.

بخش حمل ونقل در اقتصاد هر كشور اهميت خاص خود را دارد كه با گستردگي فعاليت هاي اقتصادي و افزايش توليد ملي نياز به توسعه و بهبود شبكه هاي حمل ونقل به خوبي احساس مي شود. بر اين اساس هدف از اين مطالعه بررسي عوامل موثر بر جابجايي مسافر در ايران و پيش بيني تعداد مسافر جابه جا شده توسط حمل ونقل ريلي است. اين كار تحقيقي برگرقته از مطالعه چن در سال 2007 ميلادي است. متغيرهاي مورد استفاده در اين تحقيق، تعداد مسافر جابجا شده توسط حمل ونقل ريلي، توليد ناخالص داخلي، جمعيت، سرانه مالكيت اتومبيل، تعداد واگن هاي مسافربري، تعرفه جابجايي مسافر با اتوبوس و طول خطوط اصلي راه آهن مي باشند. مطالعه مورد نظر به صورت فصلي طي سال هاي 89-1377 براي سيستم حمل ونقل ريلي در ايران صورت گرفته است. مدل مورد نظر نيز به روش خودرگرسيون برداري برآورد شده است. نتايج نشان داده اند كه به ترتيب درآمد مسافرين، تعداد واگن مسافري، طول خطوط اصلي و جمعيت بيشترين تاثير را بر جابجايي مسافر داشته و سرانه مالكيت اتومبيل، قيمت بليط قطار و قيمت بليط اتوبوس نيز به ترتيب كمترين تاثير را بر حجم جابجايي مسافر داشته اند. همچنين نتايج حاصل از پيش بيني نيز حاكي از افزايش ميزان مسافر جابجا شده در شبكه حمل ونقل ريلي به خصوص در سال هاي پاياني برنامه پنجم توسعه است.

The importance of transportation sector in the national economy is undeniable with respect to expansion of economic activities. The aim of this survey is to investigate the effect of economic factors on Iranian railway network. Based on Chen model in 2007, the variables are the number of passengers transported by rail transportation, GDP, level population, per capita car ownership, number of passenger wagons, transport buses tariffs for passenger and the main lines of railway. This study used seasonal data during 1988-2011 for rail transport system in Iran. Models are estimated using Vector Auto Regression. Results have shown that the passenger’s revenue, the number of passenger wagons, and the main lines of rail system and population had the greatest impact on passenger transported and the per capita car ownership, bus ticket and train ticket prices have the least impact on passenger transported. The results also indicate the anticipated increase in passenger rail transport in the final years of fifth development plan.