ريشه شناسي واژه قرآني "محسور"

Etymology of the Quranic word “Mahsur”

واژه قرآني "محسور" تنها يك­بار در آيه بيست و نهم سوره اسراء به كار رفته است. لغويان عرب و مفسران مسلمان واژه را از ريشه "حسر" دانسته اند و معاني مختلفي براي آن بر شمرده اند. مترجمان قرآن نيز نظر به اقوال لغوي و آراء تفسيري هريك معادلي در برابر واژه نهاده اند. با اين همه رهايي از ترديد و تحيري كه پيشينيان ما طي سده ها گرفتار آن بوده اند جز با تأمل دوباره درباب خاستگاه واژه امكان پذير نيست. براين اساس در مقاله حاضر پس از بيان آراء و اقوال مذكور به جستجوي واژه و ريشه يابي آن در زبانهاي سامي پرداخته ايم. نشان داده ايم كه ريشه "حسر" در عموم زبانهاي سامي به كار رفته است و با آنكه در زبانهايي مانند آرامي، سرياني و جز آن واژه ي "محسور" را نيافته ايم اما در زبان عبري و به صورت مشخص در عهد عتيق واژه را در سياقي مشترك با كاربرد قرآني آن بازيافته ايم. در پايان، مبتني بر اين ريشه يابي، معادلهاي پيشينيان را ارزيابي كرده ايم و سپس خود معادل " نيازمند يا نادار" را براي واژه پيشنهاد كرده ايم. جهت درك اهميت اين پژوهش كافي است بدانيم كه ريشه يابي واژه افزون بر تبيين معنا و ساخت واژه، نظم آيه را نيز تبيين مي كند.

The Quranic word "Mahsur" is used only once in the verse 29 of Surah al-Isra. Arabic lexicographers and Muslim commentators have explained that the word "Mahsur" is formed from the root "Hsr" and has different meanings. According to these lexical and interpretative views, the translators of the Holy Qur'an have quoted different equivalents for the word. Accordingly, in the present article, after a detailed explanation of these views, we have examined and searched Semitic languages for the word and its origin. We have shown that the root "Hsr" has been used in all Semitic languages. However we have not found the word "Mahsur" in the Semitic languages ​​such as Aramaic, Syriac, and so on, but in Hebrew and specifically in the Old Testament, we have found it in a similar context. In the end, based on this etymology, we have evaluated the equivalents of the Quranic word "Mahsur" and then we proposed our own equivalent; "destitute" or "poor".