بررسي تحولات كاركردي بازار آمل از گذشته تا كنون

بازار آمل از پيشينه تاريخي، موقعيت جغرافيايي و تنوع كاركردي خاصي در منطقة شمالي كشور برخوردار است و در مقايسه با ديگر بازارهاي شهري ايران كاركردهاي گوناگوني را در خود متحقق كرده است. بازار آمل عملكرد هاي چندگانه همزماني مانند بازارهاي دائمي، بازارچه هاي محلي و نيز بازار هفتگي را دارا است كه سبب استقرار فضاهايي با كاربري مسكوني در كنار مكان هاي تجاري در كالبد بازار شده و در نتيجه اين پيوستگي فضايي، نيازهاي ساكنان محله هاي مجاور و كل شهر را در دوره هاي مختلف تاريخي درون بازار تامين گشته است. در اين مقاله نقش كاركردي بازار در مناسبات شهر آمل مورد بررسي قرار گرفته است، بنابراين موقعيت و كاركردهاي بازار در روند ساخت و گسترش كالبدي شهر بررسي مي شود تا نقش آن در شكل دهي ساخت فضايي شهر و تأسيس و تداوم حيات نهادها )مراكز اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي( در گذشته و حال مشخص گردد. نتايج اين بررسي نشان مي دهد، كاركردهاي اجزاي اصلي كالبدي بازار در آمل نظم زندگي اجتماعي و اقتصادي شهري را سامان مي دادند. محور اصلي بازار آمل به مانند شريان اصلي ارتباط ساكنان شهر عمل كرده و نقش محوري آن در كالبد شهر، بر زندگي روزانة مردم شهر در زمينه هاي مختلف تأثير داشته است: به دليل آنكه بازار نهادهاي اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي شهري را در خود جاي داده و به دليل مرجعيت خود در فضاي شهري، تداوم و كاركردهاي مؤثر آن ها را تا كنون تضمين نموده است. امروزه كاركردهاي اماكن و اجزاي كالبدي در بازار آمل به مانند بخشي ارزشمند از ميراث معنوي و فرهنگي شهر به شمار مي روند و اين امر نشان دهنده تداوم ارزش آفريني بازار در زندگي كنوني اين شهر همزمان با دگرگون شدن آن است. در اين تحقيق از روش مطالعة كتابخانه اي و آرشيوي براي دستيابي به اطلاعات مربوط در كنار روش مطالعة ميداني مبتني مشاهدۀ مستقيم و انجام مصاحبه استفاده شده است.