رابطهٔ مؤلفه‌هاي طرح‌واره‌هاي ناسازگار اوليه و باورهاي فراشناختي با علائم وسواسي‌ اجباري در دانشجويان

The Relationship between Components of Primary Maladaptive Schemas and Meta-Cognitive Beliefs with Signs of Obsessive-Compulsive Disorder among Students

مقدمه: اختلال وسواس فكري و عملي، اختلال اضطراب ناتوان‌كننده‌اي است كه ويژگي اصلي آن وقوع وسواس‌ها و اعمال اجباري است. فراشناخت مفهومي چند‌وجهي بوده كه در برگيرندهٔ دانش، فرآيندها و راهبردهايي است كه شناخت را ارزيابي، نظارت يا كنترل مي‌كند. طرح‌واره‌هاي ناسازگار اوليه به‌عنوان الگويي براي پردازش تجارب به كار مي‌روند و در سرتاسر زندگي رفتارها، افكار و احساسات و روابط با ساير مردم را تعيين مي‌كنند. هدف از اين پژوهش بررسي مؤلفه‌ها در طرح‌واره‌هاي ناسازگار اوليه و باورهاي فراشناختي با علائم وسواسي‌اجباري بود. روش‌بررسي: پژوهش حاضر از نوع همبستگي بود. از بين دانشجويان دانشگاه آزاد اسلامي شهر اهواز به‌عنوان جامعه، 384 دانشجو (دختر 192 و 192 پسر) به روش نمونه‌گيري تصادفي طبقه‌اي انتخاب شدند. ابزارهاي اندازه‌گيري عبارت بودند از: پرسشنامهٔ فراشناخت 30=McQ، فرم كوتاه پرسشنامهٔ طرح‌وارهٔ SQ-SF و پرسشنامهٔ وسواسي‌اجباري مادزلي MocI. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه بين طرح‌واره‌هاي ناسازگار اوليه و وسواس اجباري دانشجويان رابطهٔ مثبت معناداري وجود دارد (0٫532=r و 0٫001>p). همچنين براي تركيب خطي در مؤلفه‌هاي طرح‌واره‌هاي ناسازگار اوليه و باورهاي فراشناختي با وسواس اجباري دانشجويان، ميزان ضريب همبستگي چندگانه برابر با 0٫754 بوده و ميزان ضريب تأثير (درصد واريانس) براي تأثير متغير‌هاي مستقل بر وابسته 0٫568 و معنادار بود (0٫05>p). نتيجه‌گيري: نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه با افزايش طرح‌واره‌هاي ناسازگار اوليه، وسواس فكري‌عملي دانشجويان افزايش داشته و با افزايش باورهاي فراشناختي، وسواس فكري‌عملي آنان نيز بيشتر شده است.

Objective: Obsessive-compulsive disorder is a debilitating anxiety disorder characterized by the obsessions and compulsive actions. Meta cognition is a multi-faceted concept which includes knowledge, processes, and strategies that evaluates, monitors, or controls the cognition. Primary maladaptive schemas are used as a model for processing of experiences and determine behaviors, thoughts and feelings and relationships with other people throughout life. The aim of this study was to investigate the components of primary maladaptive schemas and meta-cognitive beliefs with signs of obsessive-compulsive disorder. Methods: This study was correlative. Among the students of Islamic Azad University of Ahvaz as the population, 384 students (192 girls and 192 boys) were selected through stratified random sampling method. Measurement tools included: Meta cognition Questionnaire (MCQ=30), Schema Questionnaire- short form (SQ-SF), and Maudzley Obsessive – Compulsive Inventory (MOCI). Results: The results showed that there was a positive significant relationship between primary maladaptive schemas and OCD in students (r=0.532, p<0.001). Also, for linear combination of the components of primary maladaptive schemas and meta cognitive beliefs with obsessive-compulsive students, the multiple correlation coefficient was equal to 0.754 and the impact factor (% variance) of effectiveness of independent variables on dependent variables was 0.568 (p<0.05) Conclusion: The results of this study show that with increasement of primary maladaptive schemas, obsessive-compulsive disorder in students will increase and also with increasing meta cognitive beliefs, obsessive-compulsive disorder will increase.