رويكرد «باهم‌آيي» درتركيب‌هاي وصفي و اضافي مثنوي مولاناجلال‌الدين محمد بلخي

Collocations Made from Adjectival and Adjunctive Compounds in Rumi’s Masnavi

هنجارگريزي يكي از ويژگي‌هاي سبكي مولانا جلال‌الدين محمد بلخي است. گاهي اين هنجارگريزي‌ها جنبه‌اي بسيار هنرمندانه به سخن وي مي‌دهد. در اين زمينه پژوهش پيش رو تلاش داشته است تا به بررسي تركيب‌هاي وصفي و اضافي در مثنوي مولانا بپردازد؛ تركيب‌هايي كه به صورت دلخواه مولانا، دچار تغيير در سطح ساخت و معنا شده‌ است. البته اين تغييرات در جهت هنري زبان صورت گرفته و آن را از زبان هنجار جدا ساخته است. تعبيري كه براي اين‌گونه تركيبات مي‌توان آورد «باهم‌آيي» است كه تفاوت آن با تركيب دستوري، هنجارگريزي در معناست. در اين مقاله نتايجي جالب توجه حاصل شده كه از جملة آن مي‌توان به«باهم‌آيي»‌هاي انتزاعي اشاره كرد. اين تركيب‌ها كه نتيجة ذهن خلاق و قاعده‌ناپذير مولاناست، هم در شعر شاعران پيشين بي‌سابقه است و هم برانگيزانندة ذهن مخاطب به سوي جست و جو در پيوند دادن اجزاي يك تركيب و يافتن رابطة معنايي در آن‌هاست

Deviation from the linguistics norms is a characteristic of Rumi’s style. Sometimes his deviations give a very artistic aspect to his verse. The present research is to investigate adjectival and adjunctive compounds in Rumi’s Masnavi; the ones which he decided to change their structure and meaning. These changes, no doubt, have been done in an attempt to give an artistic aspect to the language, separating it from the standard language. His coinages could be labeled as collocations, but their significance is that rather than being just grammatical compounds, they bear new meanings which are deviated from the common sense. Among the findings of this study one interesting is the abstract collocations Rumi has used. These compounds, which are the outcome of a creative and liberated mind like Rumi’s, are unprecedented and cannot be found in previous poets’ verse; moreover, they are encouraging for readers to relate the words of a compound and find how they make sense