پديد آورندگان :
گيگلوي، ابوالفضل دانشگاه تبريز - دانشكده كشاورزي - گروه علوم و مهندسي خاك , ريحاني تبار، عادل دانشگاه تبريز - دانشكده كشاورزي - گروه علوم و مهندسي خاك , نجفي، نصرت اله دانشگاه تبريز - دانشكده كشاورزي - گروه علوم و مهندسي خاك
كليدواژه :
دشت مغان , وضعيت تغذيه اي , عناصر غذايي كم مصرف , گندم
چكيده فارسي :
سيستم تلفيقي تشخيص و توصيه (DRIS) و روش انحراف از درصد بهينه(DOP) براي تفسير نتايج حاصل از تجزيه برگ استفاده ميشود. در اين تحقيق نمونه هاي برگ از 98 مزرعه گندم در منطقه مغان استان اردبيل در سال زراعي94-93جمع آوري شد. غلظت عناصر غذايي نيتروژن (N)، فسفر (P)، پتاسيم (K)، كلسيم (Ca)، منيزيم (Mg)، روي (Zn)، آهن (Fe)، منگنز (Mn)، مس (Cu) و بور (B) اندازهگيري شد. پس از گروهبندي مزارع نمونه برداري شده به دو گروه عملكردي بالا و پايين با استفاده از ميانگين عملكرد، شاخص هايDOP و DRIS محاسبه شدند. بر اساس ميانگين شاخص ها، ترتيب نياز عناصر غذايي براي مزارع با عملكرد پايين در روش DOP به‌صورت Zn > Cu > Fe > Mn > P > N > K = Ca > Mg > B و در روش DRIS به‌صورت Zn > Cu = Fe = Mn > P = N > B > K > Mg > Ca تعيين گرديد. با توجه به منفي شدن شاخص هاي عناصر غذايي كم مصرف (Zn, Fe, Mnو Cu) در مزارع گندم، آزمون اعتبارسنجي مزرعهاي با محلول‌پاشي اين عناصر در قالب آزمايش فاكتوريل با طرح بلوك كامل تصادفي در سه تكرار در دو مزرعه با تعداد كل 96 كرت در سال زراعي 95-1394 اجرا گرديد. نتايج آزمون نشان داد كه شاخص هاي DRISو DOP به طور چشمگيري كاهش پيدا كردند و عناصر غذايي كم مصرف از اولويت هاي اول نيازمندي به اولويت هاي انتهايي منتقل شدند كه نشان دهنده افزايش غلظت اين عناصر غذايي در بافتهاي گياهي و متعادلتر شدن غلظت عناصر غذايي بود. بعد از محلول پاشي عناصر كم مصرف ترتيب نياز به عناصر غذايي در روش DRIS به‌صورت Mg > P > N = K > Fe = B > Mn = Zn > Ca = Cu و در روشDOP ترتيب Mg > N >Mn > P > K = Fe = Cu > Zn = B > Ca حاصل گرديد. تيمار عناصر غذايي كم مصرف در آزمون اعتبارسنجي با متعادل سازي عناصر غذايي منجربه افزايش 28 درصدي در عملكرد شد. چون در منطقه مغان عناصر غذايي كم مصرف به ويژه Zn در اولويت‌هاي نخست كمبود قرار دارند، بنابراين، براي گندم در اين منطقه، همراه با مصرف كودهاي فسفر و نيتروژن، عناصر غذايي كممصرف نيز بايد مورد استفاده قرار گيرد.
چكيده لاتين :
The diagnosis and recommendation integrated system (DRIS) and deviation of
optimal percentage (DOP) methods are used for interpreting the results of leaf
analysis. In the present study, leaf samples from 98 wheat fields were collected
in Moghan region of Ardebil province in 2014-2015. The nitrogen (N),
phosphorus (P), potassium (K), calcium (Ca), magnesium (Mg), zinc (Zn), iron
(Fe), manganese (Mn), copper (Cu) and boron (B) concentrations were
determined. The wheat fields were grouped into high- and low-yielding
subpopulation by using mean ± SD; then, the DOP and DRIS indexes were
calculated. Based on the DOP and DRIS indices, the nutrient requirement order
were determined as: Zn> Cu> Fe> Mn> P> N> K = Ca> Mg> B, and Zn> Mn =
Fe = Cu> N = P> B > K> Mg > Ca, respectively. These results showed that
there was a high degree of similarity between the two methods in interpreting
the results of leaf analysis. After identifying the negative indices of some
micronutrients (Zn, Fe, Mn, and Cu), a factorial field validation experiment was
conducted with foliar application of Fe, Zn, Cu, and Mn using a randomized
complete block design with three replications in two separate fields, with a total
number of 96 plots, in 2015-2016. The results of the validation experiment
showed marked decrease in the DRIS and DOP indices, indicating a more
balanced concentration of nutrients. The order of the nutrients requirement in
the DRIS method was Mg> P> N = K> Fe = B> Mn = Zn> Ca = Cu and in the
DOP method Mg > N > Mn > P > K = Fe = Cu > Zn = B > Ca, which indicated
the correct diagnosis of micronutrients deficiency by both studied methods.
Micronutrients treatment in the validation test led to 28% increase in yield by
balancing the nutrients. Since micronutrients, especially Zn, ranked the first
priority of the deficiency for wheat in Moghan area, micronutrients should be
used along with the phosphorus and nitrogen fertilizers.
