بررسي تطبيقي كشف‌المحجوب و رساله قشيريه

بدون عنوان

پديده بينامتنيت كه در قرون اخير از سوي نظري ه­پردازان مطرح شده عملاً تازگي ندارد و در همه متون گذشته مي­توان ردّ پاي تأثير و تأثر را مشاهده كرد. بينامتنيت داراي ابعاد بسياري است و مي‌توان بر اساس آن دو اثر را از جنبه ­هاي گوناگون مورد بررسي تطبيقي قرار داد. تأثيرپذيري متون از يك­ديگر، گاهي كاملاً آشكار و گاه كاملاً پوشيده است. اين نظريه داراي ابعادي است كه بر روي متون مختلف قابل پياده كردن است. با توجه به اين كه متون عرفان و تصوف بر اساس آيين اسلام پديدار شده ­اند؛ مبتني بر آيات و احاديث و اقوال بزرگان‌اند و بيش از هر متن ديگري مي­توان در آن‌ها روابط بينامتني را جست­وجو كرد. در اين پژوهش كه بر اساس نظريه بينامتنيت انجام مي­شود، اشتراكات و اختلافات دو كتاب رساله قشيريه و كشف‌المحجوب با توجه به اصول مكتب فرانسوي و آمريكايي ادبيات تطبيقي مورد بررسي قرار مي­گيرد. كشف‌المحجوب كه به فاصله كمي پس از رساله قشيريه نوشته شده از برخي جهات داراي تشابهاتي با رساله قشيريه است، اما تفاوت‌هاي فراواني نيز در ميان دو كتاب ديده مي­شود. بر اساس نتايج به دست آمده، روابط بينامتني اين دو كتاب بيشتر از نوع اشتراك در سبك ادبي است و تفاوت مهم آن‌ها در نحوه بيان مطالب است به اين معني كه قشيري بيشتر به نقل اقوال مشايخ پرداخته و هجويري به نقد آراء و بسط موضوع اهتمام داشته است. در اين نقاط اشتراك نكاتي مورد اهميت است: نزديكي زماني دو نويسنده، تأثيرپذيري از سبك زباني دوره، و تأثيرپذيري از تعاليم قرآن و حديث

فاقد چكيده