ارزﯾﺎﺑﯽ ﺧﻄﺮ و ﺧﺴﺎرت زﻣﯿﻦﻟﻐﺰش در ﺣﻮﺿﻪ آﺑﺨﯿﺰ بقيع به روش‌هاي فاكتور قطعيت و رگرسيون لجستيك

زمين‌لغزش‌ها مخاطرات طبيعى مهمي براي فعاليت‌هاي انساني هستند كه اغلب سبب از دست رفتن منابع اقتصادي، خسارات به اموال و تأسيسات، خسارات جاني و تخريب مناظر طبيعي مي‌شوند. تهيه نقشه حساسيت به زمين‌لغزش گام بزرگي در مديريت خطر است. مدل‌هاي مختلفي جهت پهنه‌بندي خطر زمين‌لغزش ارائه شده است كه در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﮐﺎرآﯾﻰ دو ﻣﺪل، آماري رگرسيون چندمتغيره (رگرسيون لجستيك) و مدل احتمالاتي فاكتور قطعيت (CF ) در ﺣﻮﺿﻪ آﺑﺨﯿﺰ بقيع نيشابور ﻣﻮرد ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ ﺗﺎ ﭘﺲ از ﺗﻬﯿﻪ ﻧﻘﺸﻪ ﺧﻄﺮات زﻣﯿﻦﻟﻐﺰش، ﻣﺪل ﺑﺮﺗﺮ جهت پهنه‌بندي اﻧﺘﺨﺎب ﮔﺮدد. تعداد 44 ﻣـﻮرد لغزش داﻣﻨﻪ‌اي، در ﻣﻨﻄﻘﻪ با بررسي ميداني شناسايي و ﺑﻌﺪ از اﺻﻼح و ﺗﺄﻳﻴﺪ ﻧﻬﺎﻳﻲ، ﻧﻘﺸﻪي ﭘـﺮاﻛﻨﺶ زﻣـﻴﻦ ﻟﻐـﺰش‌ﻫـﺎ در ﻣﺤـﻴﻂ ﺳﻴﺴـﺘﻢ اﻃّﻼﻋـﺎت جغرافيايي تهيه و رقومي شدند. در اداﻣﻪ، ﺑﺮاﺳﺎس 10 معيار مؤثر بر زمين‌لغزش شامل ارتفاع، شيب، جهت دامنه، ليتولوژي، فاصله از گسل، شاخص پوشش‌گياهي، كاربري اراضي، بارش، فاصله از جاده و فاصله از رودخانه و ﺑﺎ ﺗﻬﻴﻪ ﻧﻘﺸﻪي ﻫـﺮ ﻳـﻚ از ﻋﻮاﻣـﻞ و ﺗﻠﻔﻴـﻖ آنﻫـﺎ ﺑـﺎ ﻧﻘﺸـﻪي زﻣﻴﻦ ﻟﻐﺰشﻫﺎ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻧﺮم اﻓﺰار10.2ARC GIS و SPSS و روش‌هاي مذكور، ﻧﻘﺸﻪي ﭘﻬﻨـﻪﺑﻨـﺪي وﻗـﻮع زﻣﻴﻦ ﻟﻐﺰش در 5 رده خطر تهيه ﮔﺮدﻳﺪ. جهت ارزيابي كارايي و انتخاب مدل مناسب براي پهنه‌بندي خطر زمين‌لغزش از روش شاخص زمين‌لغزش (Li) استفاده گرديد. بر اساس اين شاخص، در روش فاكتور قطعيت 92.32 درصد و در روش رگرسيون لجستيك60.35 درصد زمين لغزش‌ها در طبقه‌هاي خطر زياد و خطر خيلي زياد اتفاق افتاده‌اند. بنابراين روش فاكتور قطعيت براي منطقه مورد مطالعه مطلوب تشخيص داده شد. نتايج نشان مي‌دهد كه عامل شيب، ليتولوژي و ارتفاع مهمترين عوامل موثر در وقوع زمين‌لغزش‌هاي منطقه مورد مطالعه مي‌باشند. نتايج اين مطالعه مي‌تواند در مديريت خطر زمين‌لغزش و عوامل تشديد كننده مفيد باشد.