كليدواژه :
آل افراسياب , خلافت عباسي , مناسبات , ماوراءالنهر
چكيده فارسي :
در اواسط قرن چهارم، خاندان ترك نو مسلمان آل‌افراسياب، در نواحي مرزي قلمرو اسلامي در تركستان و هفت آب تشكيل شده و به تدريج همه نواحي شرقي قلمرو اسلامي از كوه‌هاي آلتايي تا رود جيحون را زير سلطه گرفت. در ابتداي امر، علاوه بر ماهيت ايلياتي، بُعدِ فاصله با مركز خلافت، عامل تنش در روابط آنها با خلافت عباسي شد. اين مناسبات، تحت تأثير عوامل متعدد نظير اختلافاتِ داخليِ آل‌افراسياب، فعاليت شيعيان و اسماعيليه، مداخلات غزنويان، حضور سلجوقيان، هجوم قراختاييان به ماوراءالنهر و جز آن يكسان نبوده و دچار تحول و تطور گشت. چنانكه گاهي روابط فيمابين دوستانه و مبتني بر وفاق و همگرايي بود و گاهي ضمن حفظ ظاهر، روابط آنها دچار تيرگي شده و گاهي نيز به روابط خصمانه مبتني بر تقابل و تضادّ تغيير مي كرد. اين مقاله در پي آن است كه با روش توصيفي – تحليلي، ضمن شناسايي تحولات دروني قلمرو افراسيابي، روابط فيمابين آنها با خلافت عباسي را، با تأكيد بر عوامل اثرگذار، تبيين كند.
چكيده لاتين :
The convert turki clan of Āl Afrāsīāb dominated on border area of islam world, in Turkistan and Semirchie, in the middle of 4th century, and gradually, were extended domain of it realm up to eastern provinces of islam world, from Altay Mountains to the Oxus river. In the beginning, in addition to remoteness to center of Chaliphate, its Tribal nature was the cause of their hostile relations. Their Relation be affected by numerous factors like to Ismailids and Shi’īte’s endeavors, advent of Seljūqids, Interventions of the Ghaznavids, Qarakhitay’s invasion to transoxiana, and so on, were variant, and were been changed.
As, the their mutual relations were peaceful based on consensus and convergence, and, occasionally,beside nominally preserved,their relations were been eclipsed and exchanged to hostile relations based onopposition and contrast. The attempt is made here to identify the internal evolutions in samanian realm, the correlation between Āl Afrāsīāb Khans and abbāsid chaliphate with an emphasis on the affecting factors.
