بررسي تأثير برنامه توانبخشي بازگشت به اجتماع بر تبعيت دارويي بيماران با اختلال دوقطبي نوع يك

Effect of the Community Re-entry Program on Medication Adherence in Patients with Bipolar Disorder Type I

مقدمه: تبعيت دارويي دربين بيماران با اختلال دوقطبي ضعيف مي‌باشد و عدم تبعيت دارويي يكي از علت‌هاي مكرر بازگشت بيماري و بستري مجدد در آنها مي‌باشد. پژوهش حاضر با هدف تعيين تأثير برنامه توانبخشي بازگشت به اجتماع بر تبعيت دارويي بيماران با اختلال دوقطبي نوع يك انجام شده است. روش كار: مطالعه حاضر يك كارآزمايي باليني تصادفي شده مي‌باشد كه جامعه آماري آن كليه بيماران مبتلا به اختلال دوقطبي نوع يك بيمارستان روانپزشكي ايران در 6 ماه اول سال 1395 بود. از طريق روش نمونه گيري مبتني بر هدف و بر اساس معيارهاي ورود 40 بيمار انتخاب و به صورت تصادفي با استفاده از اعداد تصادفي در دو گروه مداخله و شاهد قرار گرفتند. گروه مداخله گروه مداخله در طي 16 جلسه فشرده (سه بار در هفته) تحت آموزش نظري و عملي برنامه بازگشت به اجتماع قرار گرفتند. بيماران گروه كنترل در طول اجراي پژوهش، فقط درمان‌هاي رايج در مركز (دارويي، كاردرماني، رواندرماني) را دريافت نمودند. بيماران قبل وسه ماه بعد از مداخله، مقياس ارزيابي تبعيت دارويي (MARS) را تكميل كردند. داده‌ها با نرم افزار آماري SPSS19 و با استفاده از آزمون‌هاي آماري كاي اسكوئر, تي مستقل, تي زوجي و تحليل واريانس تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها: يافته‌ها نشان داد كه بين دو گروه مداخله و شاهد از نظر توزيع متغيرهاي زمينه‌اي تفاوتي وجود نداشت. ميانگين نمرات ميزان تبعيت دارويي بيماران قبل از مداخله درگروه مداخله (05/1 ± 05/4) و در گروه شاهد (59/1 ± 35/4) بود كه بعد از مداخله در گروه مداخله به (92/0 ± 31/8) و در گروه شاهد به (56/1 ± 65/4) رسيد. و اين اختلاف در گروه مداخله معني دار بود (001/0 ≥ P). نتيجه گيري: يافته‌ها نشان داد كه انجام برنامه توانبخشي بازگشت به اجتماع باعث افرايش تبعيت دارويي در بيماران مبتلا به اختلال دوقطبي نوع يك مي‌شود.

Introduction: Drug adherence is poor among patients with bipolar I disorder (BID) and lack of adherence to medication is one of the frequent causes of relapse and readmission in these patients. This study aimed to examine the effect of a community re-entry rehabilitation program on drug adherence in patients with BID. Methods: This randomized clinical trial study was conducted on all patients with BID admitted to Iran Psychiatric Haspital in the first 6 months of 2016. Forty patients were selected by purposive sampling and randomly divided into two groups of intervention and control. The intervention group received the theoretical and practical training of the community re-entry program (CRP) over 16 sessions (three times a week). Pateints in the control group only received current treatment at the center (drug therapy, occupational therapy, and psychotherapy). The patients completed medication adherence rating scale (MARS) before and threre months after the intervention. Data were analyzed using chi-square test, independent t-test and ANOVA with the SPSS 19 software. Results: The results showed no significant difference between the intervention and control groups regarding the distribution of demographic charactristics. The mean score of patients’medication adherence before the intervention was 4.05 ± 1.05 in the intervention group and 4.35 ± 1.59 in the control group, while after the intervention it was 8.31 ± 0.92 in the intervention group and 4.65 ± 1.56 in the control group, which showed a significant difference in the intervention group (P ≤ 0.001). Conclusions: Results showed that implementing CRP can enhance drug adherence in patients with BID.