قرارداد يكپارچه سازي درخصوص منابع مشترك نفت و گاز (مفهوم و ماهيت)

بهره‌برداري از منابع زيرزميني مشترك از قبيل نفت و گاز كه داراي ويژگي سيال بودن هستند، از مسائل مهم امروز است. زيرا فقدان ضابطه براي بهره‌برداري از اين منابع نه‌تنها موجب مصرف بي‌رويه از منبع و رقابت ناسالم ميان مالكين متعدد مي‌گردد، بلكه اختلافاتي را ميان ايشان پديد مي‌آورد و لطمه‌هاي شديد فني به منبع مشترك وارد مي‌سازد. كشور ايران با توجه به برخورداري از منابع مشترك گسترده، از ديرباز با اين چالش مواجه بوده و هست. يكي از راه‌هاي برون‌رفت از اين مشكل، انعقاد قراردادهايي است كه بتواند ضمن رعايت منافع مالكين مشترك، بهره‌برداري بهينه از منبع را نيز تأمين كرده و از آسيب جدي به محيط‌زيست جلوگيري نمايد. قرارداد يكپارچه‌سازي از اين دسته قراردادهاست كه البته در نظام حقوقي ايران كمتر مورد توجه قرار گرفته است. اين جستار با روشي توصيفي تحليلي، به تبيين مفهوم اين نوع قرارداد و نيز واكاوي ماهيت حقوقي آن در نظام حقوقي ايران پرداخته است.