پژوهشي در نوانديشي‌هاي «سلطان ولد» در عرصۀ تأويل احاديث

بينش تأويلي از ويژگي‌هاي سبكي آثار بزرگان طريقۀ مولويه است كه سلطان¬ ولد نيز به عنوان يكي از اقطاب اين فرقه از اين اصل مستثني نيست. وي كه در وادي عرفان عملي به مراتب بالايي دست يافته و به باور خودش «مقام معشوقي» را در عرصۀ ولايت درك نموده است. در زمينۀ تأويل آيات قرآن و احاديث معصومان(ع) نظريه¬هاي قابل توجهي دارد. نويسندگان در اين جستار، گفتار‌هاي سلطان ¬ولد را درباره بطن‌گرايي بررسي مي¬كنند و ديدگاه¬‌هاي او را درخصوص احاديث و روايات با ديگر عرفا مقايسه و در چهار بخش «تأويل‌هاي مرتبط با انبيا و اوليا»، «تأويل‌هاي مرتبط با سلوك عرفاني»، «تأويل‌هاي مرتبط با ذكر خداوند» و «تأويل‌هاي عرفاني ديگر از احاديث» نقد و تحليل مي¬نمايند. نتيجۀ اين پژوهش آشكار مي¬كند كه در ديدگاه سلطان¬ ولد، قرآن بطون مختلفي دارد و سراسر لغز و معماست كه انسان كامل مي‌تواند به كنه اسرار آن دست يابد و هفت بطن آن را درك كند .ولد خود را از آيات قرآن مي¬شمارد و معتقد است كسي مي¬تواند تأويلات او را درك كند كه هم¬جنسش باشد و چون او پاي به وادي فنا بگذارد و به مقام تمكين برسد. وي همچنين در عرصۀ تأويل احاديث نيز نظرهاي بكري دارد و با تمسك به گفتار معصومان(ع) به تبيين و تشريح اصول عرفاني مي¬پردازد.