پيوند فرّ و جغرافيا در زامياد يشت؛ ردپاي سرزمين مقدس سيستان

The Link between Farr and Geography in Zamyad Yasht; Traces of the Holy Sistan

متن اوستايي زامياد يشت از دو بخش تشكيل شده است. بخش نخست اين يشت به معرفي كوه ­هاي اساطيري اختصاص دارد، درحالي­كه بخش دوم و مفصل­ تر آن در خصوص ستايش فرّ است و به كيان­يسن مشهور است. تحليل­هاي متني و زبان­شناختي نشان مي­دهد كه در ابتدا هر كدام از اين دو بخش از يكديگر مستقل بوده­اند. چه توضيحي براي ادغام دو بخش جغرافياي اساطيري و سياسي را در يك قالب واحد وجود دارد؟ مقالۀ پيش رو با اين پيش فرض كه فرّ كياني ارتباطي مهم با جغرافيا دارد، نشان مي­دهد كه در نظر تدوين كنندگان متأخر متن، انديشۀ سياسي ايراني كه در قالب اسطوره و حماسه بيان شده بود، با جغرافياي اساطيري ايراني پيوستگي داشت. از اين­رو، بندهايي از زامياد يشت كه توصيف­كنندۀ يكي از جلوه ­هاي مقدس زمين يعني كو ه­ها است، به­ عنوان مقدمه­ ا ي براي كيان­يسن درنظر گرفته شده­اند. تحليل­هاي بيشتر نشان مي­دهد كه طبق باورهاي تحول يافتۀ زردشتيان، سرزمين سيستان تجلي­گاه پيوند اين دو مفهوم بوده است. بنابراين دخل و تصرف در متن زامياد يشت بايستي در سيستان رخ داده باشد

The Avestan text Zamyad Yasht is composed of two distinct parts. The first part introduces a mythological mountain, while the second part of the text praises Farr (Iranian concept of Glory) and is known as Kayan Yasn. Textual and Linguistic analysis of the text shows that the two parts were originally independent. How can this joining of mythological geography and political issues be explained? It can be assumed that the Farr-i Kayani (Glory of Kingship, belonging to Kayanids or Kayanian dynasty) has an unknown but important relationship with mythological geography of Avesta. In this paper, based on other Iranian texts, we try to show that the scribers of the later text believed that Iranian political thought with its mythological expression had a link to mythological geography of Iran, that is, the territory of Sistan. Therefore, a paragraph of Zamyad Yasht that describes one of the holy effects of the land that is the mountain, has been added as an introduction to Kayan Yasn. Further analysis shows that according to the Zoroastrian beliefs, the territory of Sistan was the manifestation of the linking of these concepts. So, manipulation of Zamyad Yasht has been occurred in Sistan.