اشاعه بروندادهاي پژوهشي بين المللي ايران در رسانه هاي اجتماعي

Dissemination of the Iran's international scientific output in social media

هدف: اگرچه شاخص­هاي مبتني بر استناد به طور گسترده جهت ارزيابي عملكرد پژوهشي و اثرگذاري علمي مورد استفاده قرار مي­گيرند، در سال­هاي اخير شاخص­هاي مبتني بر رسانه­هاي اجتماعي نيز به عنوان ابزاري مكمل معرفي شده­اند. اين پژوهش با هدف بررسي ميزان حضور و توجه به بروندادهاي پژوهشي كشور در رسانه­ هاي اجتماعي انجام شده است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع كاربردي بوده و با استفاده از شاخص­ هاي آلتمتريكس و علم­ سنجي انجام مي­شود. جامعه پژوهش شامل 43076 برونداد پژوهشي كشور است كه در سال 2015 ميلادي در پايگاه استنادي اسكوپوس نمايه شده­اند. علاوه بر اسكوپوس، از پايگاه آلتمتريك اكسپلورر جهت مطالعه شاخص­هاي آلتمتريك استفاده شد. يافته ­ها: يافته­ هاي پژوهش نشان داد كه بروندادهاي پژوهشي كشور از پوشش آلتمتريك نسبتا كمي برخوردار بوده و تنها 5840 مدرك (55/13 درصد) از كل توليدات علمي ايران در سال 2015 حداقل يك بار در رسانه­ هاي اجتماعي مورد اشاره قرار گرفته ­اند. اين مدارك در مجموع 28517 اشاره از 14 رسانه اجتماعي مختلف دريافت كرده­اند كه بيشترين ميزان اشاره مربوط به مندلي (87 درصد)، توييتر (91/77 درصد) و فيسبوك (87/17 درصد) بوده است. بررسي روند زماني اشاره به بروندادهاي پژوهشي كشور در رسانه­ هاي اجتماعي نشان داد كه به طور كلي بيشترين ميزان اشاره به مدارك مربوط به فاصله زماني كوتاهي پس از انتشار آن­ها بوده و بعد از آن حضور مدارك در رسانه­هاي اجتماعي روند كاهشي در پيش مي­گيرد. حدود نيمي (24/49%) از بروندادهاي پژوهشي داراي نمره آلتمتريك مربوط به حوزه موضوعي علوم پزشكي بوده­اند. همچنين بروندادهاي پژوهشي حاصل از مشاركت بين­المللي از نمره آلتمتريك بالاتري در مقايسه با ميانگين كلي كشور برخوردار بوده ­اند. نتيجه گيري: جامعه علمي كشور نيازمند آشنايي بيشتر با قابليت­ها و مزاياي رسانه­ هاي اجتماعي در انتشار بروندادهاي پژوهشي و سنجش اثرگذاري توليدات علمي هستند.

Objective: Although citation-based metrics have extensively been used for research evaluation and scientific impact, in recent years social media metrics have also introduced as alternative indicators. This research aims to investigate the presence and attentions received by scientific output of Iran in social media tools. Research Methods: The current study is an applied research using altmetric and scientometric indicators. A total of 43076 documents which specified Iran as their affiliated country and indexed by Scopus in 2015, were selected as the population of the study. Findings: Results of the study showed relatively low altmetric coverage for scientific output of Iran, with only 5840 documents (13.55%) were mentioned at least once in social media.platforms. These documents have received 28517 mentions in 14 sources of attention, of which Mendeley makes up the highest share (87%), followed by Twitter (77.91%) and Facebook (17.87%). Studying the temporal trend of mentions showed that the highest share of attentions received mainly soon after publishing and then tended to demonstrate a decreasing trend. Almost half of the publications (49.24%) with altmetric score were published in medical sciences area. Moreover, scientific output published through international research collaboration showed higher altmetric scores compared with the mean altmetric score of the country. Conclusion: Iranian researchers need to know more about the potential and advantages of social media tools in dissemination of scholarly output and evaluation of research impact.