واكاوي مفهوم فرهنگ اطلاعاتي و بررسي وضعيت آن در بين اعضاي هيئت علمي دانشگاه فردوسي مشهد

Analysis of the concept of information culture and a survey of its status among faculty members of Ferdowsi University of Mashhad

زمينه و هدف: فرهنگ اطلاعاتي مفهوم جديدي است كه بيانگر نوع نگاه سازمان‌ها به اطلاعات، همچنين ارزش‌ها و هنجارهايي است كه بر رفتار اطلاعاتي افراد در سازمان اثر مي‌گذارد. هدف پژوهش حاضر واكاوي مفهوم فرهنگ اطلاعاتي و بررسي وضعيت آن در بين اعضاي هيئت علمي دانشگاه فردوسي مشهد است. روش: اين پژوهش از نوع كاربردي است كه به روش پيمايشي انجام شده است. جامعه آماري پژوهش حاضر، اعضاي هيئت علمي دانشگاه فردوسي مشهد بودند كه با استفاده از روش نمونه‌گيري تصادفي ساده تعداد 250 نفر به‌عنوان اعضاي نمونه انتخاب شدند. براي سنجش فرهنگ اطلاعاتي از پرسشنامه‌اي مبتني بر مدل چو و همكاران (Choo et al., 2008) استفاده شد كه فرهنگ اطلاعاتي را به شش بعد درستي اطلاعات، رسميت اطلاعات، كنترل اطلاعات، شفافيت اطلاعات، اشتراك اطلاعات، و استفاده فعالانه از اطلاعات دسته‌بندي مي‌كند. قبل از گردآوردي داده‌ها روايي و پايايي اين پرسشنامه مورد تأئيد قرار گرفت. يافته‌ها: از ديدگاه اعضاي هيئت علمي دانشگاه فردوسي مشهد، فرهنگ اطلاعاتي و ابعاد آن در اين دانشگاه از وضعيت مطلوبي برخوردار نيست. از ميان ابعاد فرهنگ اطلاعاتي بيشترين ميانگين مربوط به اشتراك اطلاعات و كمترين ميانگين مربوط به شفافيت اطلاعات است. طبق نظر اعضاي هيئت علمي دانشگاه فردوسي مشهد، الگوي فرهنگ اطلاعاتي حاكم بر دانشگاه فرهنگ اطلاعاتي رابطه‌محور است. همچنين، بررسي رابطه بين متغيرهاي جمعيت‌شناختي و فرهنگ اطلاعاتي نيز نشان داد كه بين متغيرهاي جنسيت و حوزه تحصيلي با برخي از ابعاد فرهنگ اطلاعاتي رابطه معنادار وجود دارد. نتيجه‌گيري: به دليل نقش و اهميت فراوان اطلاعات در سازمان‌هاي امروزي، پرداختن به فرهنگ اطلاعاتي به عنوان يك متغير توانمندساز كه بر رفتارهاي اطلاعاتي در سازمان بويژه توليد و استفاده از اطلاعات اثرگذار مي باشد، ضروري است. از طرفي، فرهنگ اطلاعاتي موضوع جديدي است كه پرداختن به آن افق پژوهشي جديدي را به‌ويژه در حوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسي ايجاد مي‌كند و مي‌تواند مبنايي براي پژوهش‌هاي بيشتر باشد.

Background and Aim: This study aims to explore the concept of information culture, and survey its status among the faculty members of Ferdowsi University of Mashhad. Method: This research is applied research that conducted via survey research. Population included faculty members of Ferdowsi university of Mashhad that 250 of them were selected via random sampling. A questionnaire based on (Choo et al., 2008) model were used for data collection. This questionnaire including six dimensions: information integrity, information formality, information control, information transparency, information sharing, and proactive use of information. Before collecting data, validity and reliability of the questionnaire was confirmed. Results: The results showed that, from the perspective of faculty members of Ferdowsi University of Mashhad, information culture and its dimensions are not desirable at the university. Among the dimensions of information culture information sharing has highest average and information transparency has the lowest average. Also the results show information culture pattern of the Ferdowsi University of Mashhad is Relationship-Based Culture. The relationship between demographic variables and information culture also showed that there is a significant relationship between gender and field of study with some dimensions of information culture. Conclusion: survey the information culture as an empowerment variable that influence information behaviors and programs in organizations is essential, Because of the important role of information in organizations. Moreover, information culture is a new subject that addressing the new research area for further research, especially in the field of knowledge and information science.