تأثير استفاده از نقشه مفهومي در تدريس بر پيشرفت تحصيلي دانش آموزان دوره متوسطه در درس فيزيك

The effect of the use of concept map on high school students' academic achievement in teaching Physics course

اين پژوهش با هدف تعيين ميزان اثربخشي ارائه نقشه مفهومي، ارائه و ساخت نقشه مفهومي و عدم استفاده از نقشه مفهومي بر پيشرفت تحصيلي فراگيران در درس فيزيك اجرا شد. براي اين منظور از طرح شبه آزمايشي با پيش آزمون و پس آزمون استفاده گرديد. 6 كلاس درسي به روش نمونه گيري هدفمند (2 كلاس ارائه نقشه مفهومي، 2 كلاس ارائه و ساخت نقشه مفهومي و 2 كلاس كنترل) انتخاب شدند. در گروه هاي كنترل فراگيران به شيوه مرسوم درس هاي مذكور را ياد گرفتند. در گروه هاي ارائه و ساخت (تركيبي) مطالب درسي در قالب نقشه مفهومي به فراگيران ارائه شد همچنين دانش آموزان اين كلاسها خود نقشه هاي مفهومي مطالب تدريس شده را تهيه كردند. در گروه هاي آزمايشي ارائه مطالب درسي فقط در قالب نقشه مفهومي ارائه گرديد. تاثير اين كاربندي بر پيشرفت تحصيلي فراگيران از طريق آزمون پيشرفت تحصيلي اندازه گيري شد. يافته هاي پژوهش حاضر نشان مي دهد كه ميانگين نمرات پس آزمون هاي هر سه گروه نسبت به پيش آزمون ها افزايش يافته است اما بيشترين تاثير در گروه ارائه و ساخت نقشه مفهومي (تركيبي) و كمترين آن در گروه كنترل مشاهده گرديد. با توجه به اينكه سوالات آزمون براساس سطوح يادگيري شناختي بلوم طراحي شده بود، تجزيه و تحليل پاسخ هاي فراگيران نشان دهنده وجود تفاوت معنادار در ميزان دستيابي فراگيران به سطوح بالاي بلوم درك به بالاتر) در گروه هاي آزمايش و كنترل مي باشد. نتيجه ديگر اين پژوهش اين است كه هيچ كدام از گروه هاي دختران و پسران برتري مشخصي نسبت به هم نداشتند.