نقش آفرينىِ شهروندان در فرايند تحقيقات مقدماتى

The Role of Citizens in the Process of Preliminary Investigation

ابتكار قانون گذار ايران در تبصره ى يك ماده ى 45 قانون آيين دادرسى كيفرى مصوب 1392 كه برخى اختيارات ضابطان شامل حفظ صحنه ى جرم و دستگيرى مرتكب را به شهروندان اعطاء نموده است، رويكرد نوينى از مفهوم مشاركت انتظامى شهروندان ارائه مى دهد. يافته هاى اين پژوهش حاكى از آن است كه به رغم مشاركت فيزيكى شهروندان در انجام عمليات هاى انتظامى هم چون حفظ صحنه ى جرم و بازداشت مجرم، عملاً نمى توان اين افراد را ضابط دادگسترى تلقى نمود. البته بهره مند شدن شهروندان از اين اختيارات، تأثير وافرى در رشد و انسجام نظم عمومى خواهد داشت؛ مشروط بر اين كه در چارچوب قانونى تحقق يابد؛ و در غير اين صورت، موجب بى نظمى و دخالت ناروا در حريم خصوصى افراد شده و مسؤوليت كيفرى و مدنى شهروندان مداخله گر را در پى دارد.

The Iranian Legislator’s initiative in Sub-article 45 Code of Criminal Procedure 92 which some authorizations include preserve crime scene and arresting the perpetrator has given citizens, a new approach from the concept of citizen participation Offers. Results revealed that despite the physical participation of citizens in the preserve crime scene and prevention of escaping of those who committed the crime, these people cannot practically be considered a judicial officer. Of course Granting this authorities to citizens could give rise to the promotion of social security, provided that their operation take place in a legal framework, otherwise it could result in chaos, intervention with privacy and citizen’s civil and criminal liability.