الگوي دستيابي و بهره برداري از اطلاعات الكترونيكي در ميان دانشجويان تحصيلات تكميلي

The Study of graduate Students’ Model Measuring Access and Use of Electronic Information

زمينه و هدف: بررسي رفتارهاي اطلاعاتي دانشجويان تحصيلات تكميلي و منابع اطلاعاتي الكترونيكي و همچنين استفاده آمان از موتورهاي جستجو و پايگاه‌هاي اطلاعاتي مخصوصاً در برنامه‌ريزي‌هاي مالي و پژوهشي حائز اهميت است. اين پژوهش اين رفتارها را باهدف ارائه الگوي متناسب بررسي مي‌كند. روش پژوهش: پژوهش با استفاده از دو روش كتابخانه‌اي و پيمايشي به‌وسيله پرسشنامه محقق ساخته انجام شد. با نمونه‌گيري تصادفي بين دانشجويان تحصيلات تكميلي دانشگاه‌ها به روش خوشه‌اي و طبقه‌اي به 1149 دانشجوي تحصيلات تكميلي پرسشنامه ارسال گرديد. تعداد 837 پرسشنامه تكميل‌شده عودت و مورد تحليل قرار گرفت. در كنار آمار توصيفي از آزمون Tمستقل براي فهم تفاوت بين گروه‌هاي دوگانه و براي بررسي وجود همبستگي نيز از آزمون پيرسون استفاده شد. يافته­ ها: بيش از 60 درصد دانشجويان از فرمول‌بندي جستجو استفاده نمي‌كنند يا به آزمون‌وخطا روي مي‌آورند،كمتر از 40 درصد دانشجويان پايگاه‌هاي اطلاعاتي اشتراكي دانشگاه خود را ترجيح مي‌دهند، در بين انواع منابع اطلاعاتي الكترونيكي، مقالات الكترونيكي، بيشترين طرفدار را در بين دانشجويان تحصيلات تكميلي دارد. انجام تكاليف، نوشتن مقاله، يادگيري مطالب تخصصي ازجمله مهترين هدف دستيابي به اطلاعات بوده است. طبق نظر 70 درصد دانشجويان درصورت عدم دستيابي به منابع اطلاعاتي الكترونيكي فعاليت پژوهشي آن‌ها مختل خواهد شد. تنها 18 درصد دانشجويان حاضر به پرداخت در قبال دستيابي به منابع اطلاعاتي بودند و بيشتر دانشجويان گفتند كه در صورت قطعي دسترسي به منابع اطلاعاتي الكترونيكي تلاش خواهند كرد به روش‌هاي مختلف به آن‌ها دسترسي داشته باشند. نتيجه­ گيري: با توجه به جايگاه كشور به‌عنوان يكي از قطب‌هاي توليد علم دنيا كه نزديك 2 برابر سهم جمعيتي خود در توليد علم جهاني مشاركت دارد، با تأكيد و تمركز بر اين توانمندي بايد بسترسازي‌هاي مناسبي براي ارتقاي دسترسي به منابع اطلاعاتي و بهبود بهره‌برداري از آن‌ها در راستاي سياست‌هاي علمي از فناوري اطلاعات و ارتباط به گونه مؤثري در راستاي چشم‌اندازهاي كلان ملي استفاده شود

Background and Aim: Research was carried out as a survey utilizing a researcher made questionnaire. 1149 postgraduate students were selected to fill in the research questionnaire, and 837 questionnaires were sent back. Along with descriptive statistics, independent samples t test was used to examine the difference between groups and Pearson co-efficient to measure correlations of variables. Findings: More than 60 percent of students evaluated electronic information resources as most valuable and responsiveness to their information needs. More than half of students were only after free search engines, databases and simple searches. Sixtey percent did not formulate their search languages and relied on trial and error to obtain pertinent information. Less than 40 percent of students prefer the databases subscribed by their university. Among different types of electronic documents, electronic papers were most popular amongst students. Most of retrieved documents were used for writing research papers. Seventy percent of students believed that in the case of cessation of electronic resources, their research activities will be hampered. Only 18 percent of students were intended to pay per access to electronic resources and most of them indicated that in the case of disconnection, they will try to find an alternative way of access. Conclusion: Vis-à-vis the favored situation in science production of the country, in order to fulfill national scientific development strategies, secure access to electronic resources should be guaranteed.