بررسي و تحليل زيست روش‌هاي پژوهش‌هاي كيفي در نشريات فارسي علم اطلاعات و دانش‌شناسي

Exploring the Environmental Methods of Qualitative Researches in Persian Journals of Knowledge and Information Science

زمينه و هدف: پژوهش حاضر با هدف ارزيابي كمي و كيفي پژوهش‌هاي كيفي انجام شده توسط پژوهشگران علم اطلاعات و دانش-شناسي شكل گرفته است. روش پژوهش: براي حصول به هدف فوق پژوهشگران روش مرور نظامند را انتخاب نموده و 13 مجله فارسي رشته علم اطلاعات و دانش-شناسي را در بازۀ زماني 1384-1394 مورد بررسي قرار دادند. يافته ­ها: در مجموع 143 مقاله كه در آنها از رويكردهاي كيفي استفاده شده بود گزينش شد.نتايج نشان داد استفاده از رويكرد كيفي در علم اطلاعات و دانش‌شناسي به لحاظ تعداد و تنوع رويكرد جايگاه چندان مطلوبي ندارد. نتايج همچنين نشان داد تحليل محتوا و رويكرد آميخته محبوترين روش‌هاي كيفي در بين پژوهشگران علم اطلاعات و دانش‌شناسي هستند. از ميان نشريات مورد بررسي دو نشريه تحقيقات اطلاع رساني و كتابخانه‌هاي دانشگاهي و كتابداري و اطلاع‌رساني بيشترين سهم را در انتشارات پژوهش‌هاي كيفي علم اطلاعات و دانش‌شناسي داشتند. در حالي كه اين پژوهشگران به منظور گردآوري داده‌هاي خود از سياهۀ وارسي و مطالعه اسنادي بيشترين بهره را برده‌اند. نتيجه­ گيري: سنت پژوهش كيفي با آنكه در سال‌هاي اخير مورد توجه پژوهشگران علم اطلاعات و دانش‌شناسي قرار گرفته اما همچنان فاصله چندي با نقطه مطلوب دارد و بيشترين تمركز بر رويكردهاي كمي است، چنانچه اين امر خود سبب شده تا بسياري از رويكردهاي كيفي در پژوهش‌هاي علم اطلاعات و دانش‌شناسي مورد استفاده قرار نگيرد

Background and Aim: The aim of this research was to determine the quantity and quality of qualitative studies accomplished by Knowledge and Information Science (KIS) Researchers. Methods: For this purpose, methodology section of articles published in 13 main Persian Journals in the field of KIS during 2004-2015 had been systematically scrutinized. Results: Findings showed that: total of 143 articles had been completed by qualitative methods, indicating unfavorable status of qualitative researches among KIS researchers. Further, findings showed that mix and Content analysis methods were prevalent methods investigators had used, among the issues examined two publications informing research and academic libraries and library and information science had the highest share in qualitative research publications in KIS. While check list and document analysis were common way of data gathering. Conclusion: Although the convention of qualitative research in recent years has been of interest to researchers of KIS, it is still far from preferred objective of focusing on quantitative approaches. Most focus is on quantitative approach, consequently not incorporating qualitative approaches in KIS studies