تأثير ابطال گواهي نامه ثبت اختراع بر قراردادها با لحاظ ضرورت هاي حقوق اختراع

اختراعي قابل ثبت است كه جديد بوده، داراي گام ابتكاري و كاربرد صنعتي باشد. پس از ثبت اختراع، گواهي‌نامه ثبت اختراع صادر شده و به‌عنوان يك سند رسمي بر مالكيت دارنده آن دلالت دارد. ممكن است بنابر دلايلي از‌جمله فقدان يكي از شروط ماهوي اختراع، گواهي‌نامه مزبور توسط حكم دادگاه بي‌اعتبار و باطل شود. طبق ماده 18 قانون ثبت اختراعات، طرح‌هاي صنعتي و علائم تجاري ايران، بي‌اعتباري ناشي از بطلان، اثر به گذشته داشته، قراردادهاي منعقده بر روي اختراع ثبت‌شده را باطل و بي‌اثر مي‌كند. بطلان قرارداد به اين معنا است كه قرارداد باطل شده، اساساً به‌وجود نيامده و حقوق و تعهداتي بين طرفين ايجاد نشده است و بنابراين طرف قرارداد مثل ليسانس‌گيرنده مي‌تواند كل مبلغي را كه پرداخت كرده، مسترد نمايد. پذيرش اين معنا با اغراض حقوق اختراعات از‌جمله انگيزه‌بخشي، تشويق به ثبت اختراع، حمايت از مخترعين، تجاري‌سازي اختراع، ثبات قراردادها و اعتماد در بازار منافات داشته و مانع جدّي براي اين امور به حساب مي‌آيد. در اين پژوهش با لحاظ ضرورت‌هاي حقوق اختراعات از‌جمله لزوم تسهيل نوآوري و تجاري‌سازي اختراعات و ايجاد محيطي عاري از گواهي‌نامه‌هاي بي‌اعتبار و فاقد شرايط، اين رويكرد قانون‌گذار به نقد كشيده شده و مغايرت آن با مصالح عمومي، اشاعه دانش و فرآيند تجاري‌سازي و انتقال دانش و فن‌آوري نشان داده مي‌شود. در نهايت، اصلاح قانون مذكور و عدم بطلان قراردادها به‌منظور كمك به فرآيند ابداع و نوآوري پيشنهاد مي‌شود.