گرداب‌هاي دريايي و جايگاه‌هاي آن در نوشته‌هاي قرون گذشته

گرداب‌ها جايگاه‌هايي بودند در پهنه‌هاي دريا كه كشتي گرد آن به چرخش در مي آمد و سرانجام در كام آن فرو مي‌رفت. اهميت اين جايگاه‌ها به اندازه‌اي بود كه علاوه بر بيشتر جغرافي‌نگاران كه درباره آنها مطالبي نوشته اند، رسّامان نقشه‌هاي جغرافيايي نيز در بيشتر نقشه‌هاي ناحيه‌اي به رسم جايگاه آن پرداخته‌اند تا كشتي‌بانان را از افتادن در آنها پرهيز دهند. يكي از شناخته شده‌ترين گرداب‌ها جايگاه‌ فم الاسد يا كام شير در خليج فارس است. منظور از كام شير يا دهان شير، كه به فراواني در نوشته‌هاي و سروده‌هاي قديم به كار رفته،  گاه همين فم الاسد است. چنين مي‌نمايد كه تا كنون دريافت روشني از «كام شير» در معناي جايگاه يك گرداب ترسناك نموده نشده، بلكه بيشتر به معناي ظاهري آن، يعني دهان شير جنگل، بسنده شده است. شناخت درست و بجاي اين واژه‌ها مي‌تواند تفسير ما را از نوشته‌ها، سروده‌ها و نقشه‌هايي كه به اين جايگاه‌ها پرداخته‌اند دگرگون كند. اين نوشته به شرح نام اين جايگاه و گونه‌هاي ديگر جايگاه‌هاي گردابي، كه در نوشته‌هاي قديم پركاربردترند، پرداخته، پيشينۀ هر يك از اين كلمات را واكاوي كرده و نمونه‌هايي از آن را نشان داده است.