اثر پوشش هاي درختي اقاقيا، زبان گنجشك، بلوط و سرو نقره اي بر زيتوده ريشه و معدني شدن نيتروژن خاك

به منظور مطالعه تأثير پوشش‌هاي درختي دست‌كاشت بر مشخصه‌هاي زيستي و بيوشيمي خاك، توده‌هاي جنگلي اقاقيا، زبان‌گنجشك، بلوط و سرو نقره‌اي در محدوده پارك جنگلي خرگوش‌دره تهران مورد توجه قرار گرفتند. در هر يك از پوشش‌هاي درختي، تعداد 10 نمونه از لايه بالايي (10-0 سانتي‌متري) خاك برداشت شد. علاوه بر مشخصه‌هاي زيستي و بيوشيمي، برخي مشخصه‌هاي فيزيكي و شيميايي خاك در محيط آزمايشگاه مورد اندازه‌گيري قرار گرفت. مطابق با نتايج، هيچ از مشخصه‌هاي فيزيكي مورد مطالعه خاك در پوشش‌هاي درختي مورد بررسي تفاوت آماري معني‌داري را به نمايش نگذاشته‌اند. خاك بخش تحتاني سرو نقره‌اي شرايط اسيدي‌تري نسبت به گونه‌هاي بلوط، زبان گنجشك و اقاقيا داشته است. بيشترين مقادير عناصر پر مصرف (نيتروژن، فسفر و پتاسيم قابل جذب) به خاك تحتاني پوشش درختي اقاقيا (به ترتيب 0/33 درصد، 26/21 و 349/80 ميلي گرم بر كيلوگرم) و كمترين آن‌ها به خاك تحتاني گونه سرو نقره‌اي (به ترتيب 0/10 درصد، 12/76 و 145/30 ميلي گرم) اختصاص داشته است. بيشترين مقادير زيتوده ريشه‌ها (ريز ريشه، درشت‌ريشه و كل ريشه) در خاك تحتاني گونه درختي بلوط (به ترتيب 950/21، 1079/90 و 1692/54 كيلوگرم بر هكتار) مشاهده شد، در حالي كه كمترين مقادير اين مشخصه‌ها به خاك تحتاني توده سرو نقره‌اي (به ترتيب 402/24، 755/60 و 1157/84 كيلوگرم بر هكتار) تعلق داشته است. بيشترين مقادير نرخ نيتريفيكاسيون، آمونيفيكاسيون و معدني شدن خالص نيتروژن، به خاك زير تاج پوشش گونه درختي اقاقيا (به ترتيب 0/13-0/44 و 0/30 ميليگرم بر كيلوگرم) اختصاص داشت. درحاليكه كمترين مقادير آنها در خاك زير تاج پوشش گونه درختي سرو نقره اي (به ترتيب 0/18-، 0/07- و 0/26- ميليگرم بر كيلوگرم) مشاهده شد. مطابق با نتايج تحقيق حاضر، گونه اقاقيا به عنوان گونه تثبيت كننده ازت، در بهبود كيفيت خاك، عملكرد بهتري نسبت به ساير گونه ها داشت